ناوگان تجاری ایران فرسوده و مستهلک شده و چنانچه سیاستگذاران اقدام موثری برای نوسازی بخش باری انجام ندهند، پیامدهای اقتصادی و اجتماعی این مساله پیچیده‌تر خواهد شد. باز کردن این گره در شرایطی سخت‌تر می‌شود که روش‌هایی مانند الزام اسقاط خودروهای باری بی‌نتیجه ماند و نتوانست به اندازه کافی مالکان خودروهای فرسوده دیزلی را برای به روز رسانی خودروی خود تشویق کند. ایده گواهی اسقاط خودروهای تجاری، نه تنها نتوانست منجر به بهبود وضعیت این حوزه شود، بلکه سرعت تولید خودروهای تجاری را کاهش داد و موجب افت میزان عرضه و افزایش قیمت دیزل شد.
طبق آمارهای تجمیعی حدود 70درصد از ناوگان ایران بیش از 25 سال سن دارند. این آمار نشان می‌دهد خطرات بالقوه‌ای حوزه تجاری را تهدید می‌کند و این عمر طولانی بر افزایش مصرف سوخت نیز اثر محسوسی دارد. در ایران علاوه بر فرسودگی ناوگان حمل و نقل عمومی، تنوع محصولات دیزلی نیز بسیار کم و از آنجا که عمده تقاضای بازار، تجاری‌های 40 تن و بیشتر است، فرسودگی در دیزل‌های 20 تن و پایین‌تر بسیار بیشتر نمود دارد. به همین ترتیب در رده 20 تن، عمدتا کمپرسی‌های بنز شناخته می‌شوند که این خودروها طراحی 1959 میلادی‌اند و اساسا با متدهای طراحی دهه 50 میلادی ساخته شده‌اند که هیچ نسبتی با انتظارات مشتریان سال 2023 میلادی ندارند.
نسل دیزلی عوض شده است.
بنزهای مایلر کمپرسی قدیمی 240 تا 270 اسب بخار قدرت داشتند و استاندارد آلایندگی آنها حداکثر یورو 4 بود. روشن است این قابلیت‌ها از مد افتاده‌اند و اساسا چنین خودروهایی اجازه تردد در کشورهای توسعه یافته را ندارند. لذا فقدان این محصولات در بازار تجاری احساس می‌شود.
به تاز‌گی شرکت بهمن دیزل با معرفی BD300 زیرساخت‌های لازم برای نوسازی این رده باری را فراهم کرده است.
محصول این شرکت با نام امپاور BD300 شناخته می‌شود، برخلاف بنزهای قدیمی از استاندارد آلایندگی یورو 5 بهره می‌برد. امپاور BD300 از یک موتور 6.7 لیتری توربودیزل دارد که توانایی تولید 300 اسب بخار قدرت و 1100 نیوتن متر گشتاور را دارد.
برخلاف بنزهای مایلر که سیستم تکنولوژی تعلیق آن مربوط به دهه 50 میلادی است، امپاور BD300 از تکنولوژی روز دنیا استفاده کرده است. سیستم تعلیق امپاور BD300 در محور جلو دارای فنر تخت چند لایه پارابولیک با کمک فنر و استابیلایزر بوده و در اکسل عقب نیز دارای سیستم تعلیق بادی با 2 کیسه هوا و همچنین فنر استابیلایزر است.
مدرن سازی مهمتر از نوسازی است
خودروهای تجاری در ایران بیش از آنکه به نوسازی نیاز داشته باشند، نیازمند مدرن سازی هستند. نوسازی می‌تواند تنها به معنای کاهش میانگین عمر ناوگان باشد اما ناوگان بیش از نوسازی به مدرن سازی و ارتقاء سطح تکنولوژی احتیاج دارد چرا که سازندگان تجاری در دنیا متحول شده و به طور کلی رویکرد خود را نسبت به استانداردهای ساخت این محصولات عوض کرده‌اند. بدین معنا که چنانچه پیش از این خودروسازان فقط در خودروهای سواری بر تجهیز امکانات رفاهی، ایمنی و فراغتی متمرکز بودند، در دوره جدید، دیزل‌ها نیز با آپشن‌های جدید و تکنولوژی‌های بالای ایمنی و رفاهی تولید می‌شوند.
امروزه در طراحی به رفاه راننده توجه می‌شود. برای مثال اگر در بنزهای مایلر اتاق راننده، با امکانات حداقلی طراحی می‌شد امروزه در دیزل 19 تنی مانند BD300 به تمامی ابعاد رضایتمندی راننده توجه می‌شود و امکانات رفاهی کامیون امپاور BD300 نیز شامل صندلی راننده با تعلیق پنوماتیکی و قابلیت تنظیم در 6 جهت، گرمکن و سردکن صندلی راننده و سیستم تهویه مطبوع ، نمایشگر مالتی مدیا در میان داشبورد، سیستم صوتی، یک تخت برای استراحت در پشت صندلی راننده، کروز کنترل، کلیدهای کنترلی کروز کنترل و سیستم صوتی روی فرمان، آینه های جانبی گرمکن دار با قابلیت تنظیم به صورت الکترونیکی، است.
ناوگان تجاری به حمایت نیاز دارد
ناوگان خودروهای دیزلی در ایران فرسوده و مستهلک هستند. در ماه‌های اخیر با ورود برخی دیزل سازان به ساخت رده 19 تن و کمتر، امکان اتکا به ظرفیت‌های داخلی برای نوسازی و مدرن‌سازی این ناوگان را فراهم آورده است. بنابراین با حداقل اتکا به واردات و خروج ارز می‌توان به بهبود وضعیت خودروهای تجاری امیدوار بود. اما این نوسازی نیازمند حمایت همه جانبه نهادهای حاکمیتی از تولید خودروهای تجاری در کشور دارد.
