خودروسازی ترکیه با سرعت در حال پیشرفت
در حالی که سال‌ها پیش چشم انداز متفاوتی برای صنعت خودروی ایران پیش‌بینی می‌شد اما صنعت خودروی کشور آنطور که باید و شاید پیشرفت نکرده و حتی برخی بر این باورند ایران همچنان یک خودروی تمام ملی ندارد. همسایگان و هم‌دوره‌های ایران در صنعت خودروسازی به سرعت درحال پیشرفت هستند یا حتی هم‌اکنون به اندازه کافی پیشرفت کرده‌اند.
از کشورهای همسایه ایران که دائما رقابت خاصی در زمینه‌های مختلف بین ما وجود داشته، می‌توان به ترکیه اشاره کرد. این کشور که در همسایگی با ایران قرار دارد، با تکیه بر صنعت خودرویی خود که از مونتاژ قطعات و مونتاژ خودرو، تولید خودرو و همچنین جذب سرمایه‌گذار خارجی تشکیل شده، بخش قابل توجهی از درآمدهای اقتصادی‌اش را به دست می‌آورد.
پس بیایید با صنعت خودروی ترکیه از نزدیک و بیشتر آشنا بشویم.
تاریخچه صنعت خودروی ترکیه
تاریخ صنعت ترکیه در حوزه خودرو به حدود 100 سال پیش یعنی سال 1925 برمی‌گردد. در آن تاریخ شرکتی با هدف فعالیت در زمینه خودرو و هواپیما بیشتر با اهداف نظامی تاسیس شد. چهار سال بعد که ترکیه آشنایی نسبی و زیرساخت این صنعت را بدست آورد، در سال 1929 اولین خودرو در داخل خاک ترکیه توسط شرکت خودروساز آمریکایی فورد مونتاژ شد. البته این همکاری تنها یک سال ادامه پیدا کرد و در نهایت متوقف شد اما فورد برای همیشه از تاریخ خودرویی ترکیه خارج نشد. این یار قدیمی در سال 1960 مجدد به ترکیه بازگشت و طی همکاری با شرکت ترکیه‌ای اتوسان اقدام به تولید مدل کنسول فورد می‌کند.
در سال‌های بعد از فورد که تولید خودرو در ترکیه متوقف شد، این کشور به دنبال تولید خودروی بومی خود بود. بعد از فعالیت‌های مهندسان ترک، سرانجام برخلاف انتظار، در سال 1961 اولین خودروی بومی ترکیه به نام دوریم به معنای انقلاب ساخته شد. دوریم یک قدم رو به جلو در صنعت خودروی ترکیه تلقی نشد و این خودرو هرگز به تولید انبوه نرسید چرا که دوریم حرفی برای گفتن در برابر خودروهای آمریکایی و بریتانیایی که در ترکیه تولید می‌شدند نداشت.
علاوه بر این ترکیه در آن دوران بودجه مناسبی نیز برای توسعه دوریم در اختیار نداشت و بهترین گزینه، همچنان همکاری با شرکت‌های خارجی بود. شرکت آنادول نیز از سال 1966 تا سال1991 به عنوان تولید کننده خودرو در ترکیه فعال بود که بیشتر به عنوان مونتاژ کننده خودروهای فورد شناخته شده و یک خودروساز بومی در نظر گرفته نمیشد.
کسانی که به خودروهای سنگین علاقمند باشند احتمالا صنعت خودروی ترکیه را با برند BMC تولید کننده خودروهای سنگین و تجاری بشناسند. در سال‌های گذشته تعدادی از محصولات این شرکت را در داخل کشور نیز داشتیم. اما یکی از باسابقه‌ترین شرکت‌هایی که در ترکیه در حوزه خودرو همچنان فعال است، شرکت توفاش است. این شرکت در اختیار یکی از خانواده‌های ثروتمند ترکیه به نام کوچ هلدینگ بوده که از سال 1968 خودروهای فیات ایتالیا را در ترکیه مونتاژ و روانه بازار ترکیه و سایر بازارها می‌کند. باید اشاره کنیم که هم‌اکنون بخش قابل توجهی از محصولات فیات در ترکیه و توسط کارخانجات توفاش درحال تولید است.
هلدینگ کوچ، شرکت اتوکار که خودروهای کار و تجاری تولید می‌کند را نیز در اختیار دارد. مونتاژ خودرو در ترکیه تنها به توفاش منتهی نشده و شرکت‌های نام آشنا مانند تویوتا از ژاپن، هیوندای از کره و بنز از آلمان نیز به همراه تعدادی شرکت دیگر با همکاری شرکت‌های ترک در این کشور به تولید خودرو مشغولند. این خودروها به مقاصد آسیا و اروپا از طریق ترکیه صادر و برای این کشور ارزآوری می‌کنند. ترکیه درسال 2022 با تولید بیش از 1.35 میلیون دستگاه خودرو در رتبه 13 بزرگ‌ترین تولیدکننده خودرو جهان ایستاد.
خب تا اینجا بیشتر از یک صنعت مونتاژ کننده خودرو برای شرکت‌های معتبر صحبت کردیم اما ترکیه به تازگی ساخت خودروی ملی خود را نیز آغاز و آن را به بازار عرضه کرده است.
توگ دومین خودروی ملی ترکیه و اولین خودروی ملی موفق این کشور!
بعد از گذشت حدودا 60 سال از اولین تجربه ناموفق ترکیه در ساخت خودروی ملی، حال نوبت ساخت خودروی ملی با پشتوانه مالی قوی می‌رسد که موفقیت پروژه را تضمین کند. توگ TOGG شرکت تولیدکننده خودروهای برقی و بومی ترکیه است که با مشارکت شرکت‌های مختلف از جمله گروه آنادولو، بی‌ام‌سی، ترکسل و زورلو هلدینگ و با حمایت دولت این کشور تاسیس شد. ابتدا در سال 2020 کارخانه توگ را شروع به ساخت کردند و در سال 2022 توگ رسما تاسیس شد.
با نگاهی به نشان تجاری توگ به راحتی می‌توان به اهداف و حتی پشت پرده توسعه توگ دست پیدا کرد. نشان این خودروساز به کمان‌هایی به سمت شرق و غرب طراحی شده که به نظر می‌رسد توگ رویای حضور در بازارهای مختلف را در سر دارد که طراحان این نشان نیز به این موضوع اشاره کرده‌اند. البته بایستی در نظر داشت که ترکیه با تجربه‌هایی که از همکاری با شرکت‌های غربی و شرقی بدست آورده، توانسته یک شرکت خودروسازی موفق را تاسیس کند.
اولین خودروی توگ یک اس یو وی به نام T10X با رنگ قرمز که از محبوبیت بالایی بین شهروندان این کشور برخوردار است، معرفی شد. علاوه بر این توگ طبق برنامه خود، بزودی محصولاتی در کلاس سدان و هاچبک را نیز روانه بازار خواهد کرد. در سال اول عرضه به دلیل استقبال بالای مردم از محصولات توگ، این شرکت مجبور شد همانند رقیب دیرینه خود یعنی ایران با روش قرعه کشی خودروهای خود را به فروش برساند.
توگ قصد دارد به هدف اولیه خود یعنی ساخت بیش از 170 هزار دستگاه خودرو در سال برسد. خودروهای ساخت توگ به‌قدری از تکنولوژی بالا استفاده می‌کنند که مقامات و مهندسان این خودرو از توگ بعنوان یک دستگاه هوشمند یاد می‌کنند. همچنین توگ علیرغم اینکه یک برند نوپا است اما از یک زبان طراحی تاحدودی اختصاصی بهره می‌برد که به صورت کلی می‌توان گفت که طراحی قابل قبول و هماهنگی دارد.
جمع بندی
انتظار می‌رود ترکیه با پیش‌برد سیاست‌های موفق در صنعت خودرو، رشد مناسبی را تجربه کند. چراکه این کشور علاوه بر تولید خودروهای ملی، برنامه تولید قطعه و مونتاژ خودروها را نیز با قدرت هرچه بیشتر در برنامه خود دارد. بطوری که شرکت معروف BYD چین به تازگی با سرمایه‌گذاری یک میلیارد دلاری در ترکیه قصد افتتاح کارخانه ساخت خودرو برقی در این کشور را دارد. ترکیه علاوه بر سیاست‌های موفق در زمینه خودرو از موقعیت جغرافیایی استراتژیکی نیز برخوردار است چراکه این کشور در مرکز و نقطه اتصال اروپا به آسیا قرار دارد و گفته شده بی‌وا‌ی‌دی نیز با هدف تامین بازار اروپا، در غرب ترکیه سرمایه‌گذاری می‌کند.
به نظر شما پیشرفت ترکیه در زمینه خودرو در مقایسه با ایران چگونه بوده است؟ آیا ایران بعد از رقابت و باخت به کره جنوبی، این بار نیز بازنده رقابت در صنعت خودرو با ترکیه خواهد بود؟
