«سبقت» کار خوبی نیست؛ در میانه کار سبقت از یک اتوبوس، ناگهان اتوبوسی دیگر در روبه‌رو پدیدار می‌شود و آدم می‌بیند ماشینش کم می‌آورد. تا امروز پشته‌ها از کشته‌های سبقت بیجا، بجا مانده است، بنابراین نیـکوسـت که چه سوار خودروی داخلی هستیم یا خارجی، کمتر سبقت بگیریم!
اما همه سبقت‌ها بد نیستند، مانند سبقت در صنعت، سبقت در برپایی تمدن، سبقت در تولید دانش و هنر و سبقت در پیشرفتهای اقتصادی؛ ولی ما مانند دیگر کارهامان، فقط در سبقت بیجا پیشتازیم! دراین میان چین‌ویرانگر کارگاه های کوچک کفش و کیف و پوشاک مان ( که مانند برگ‌خیزان ریختند) و نیز نابودگر قالی و صنایع دستی ایران ، اینک با اژده‌های خودروهایش وارد می شود.
آنچه در جهان خودرو می‌گذرد
بیشتر تولیدکنندگان و سازندگان و فروشندگان خودرو، فقط در اندیشه سود شخصی‌اند و کمتر به مشتریان می‌اندیشند. آنان با چرب‌زبانی، آنقدر از دستاوردهای سترگ خود می‌گویند (انگار مخترع اتومبیل‌اند!) که دوست‌تان آرزومند (تطمیع) می‌شود یکی از آن خودروها را داشته باشد، ولی زمانی در مییابد که بازنده(مغبون)شده، که کار از کار گذشته است، ولی همین دوست شما به سبب غرور بیجا، نزد شما و دیگران نم پس نمی‌دهد و هنگامی که از خودرویش می‌پرسید، چنان ستاینده‌اش می‌شود که انگار همان یک دستگاه خودرو را ویژه او ساخته‌اند؛ از این‌رو شما نیز به هوس می‌افتید که از همان کارخانه و مدل، یک خودرو بخرید؛ اما پس از یک هفته در می‌یابید که خودروی ۱۰ساله پیشین شما با همه ایرادهایش، بهتر از خودروی صفر کیلومتر کنونی است، و آن زمانی است که دیگر کاری از شما برنمی‌آید.
به سبب همین پیشامدها، در جهان رویا(مجازی)، سایت‌هایی پا به میدان گذاشته‌اند که اگر نه همه‌شان، بلکه برخی در اندیشه کمک به مردمی هستند که پس از عمری پس‌انداز، اینک در پیِ خرید یک خورو برای خانواده خویش‌اند و خواهان این که اگر مدل بالا نیست، دست‌کم دارای چهارچرخ ایمن و اتاقی استوار و موتورِ به نسبت خوبی باشد.
یاری‌رسانی به دهک‌های میانه
در گذشته می‌گفتند تا ماشین امریکایی است، چرا خودروی ژاپنی سوار شویم؟ سپس نوبت به کره رسید که هواداران خودروهای ژاپنی، خودروهای کره‌ای را رد می‌کردند. این ستیهندگی و خشک‌اندیشی همچنان ادامه دارد و اینک چینی‌سواران خودروهای ایرانی را ماشین نمی‌دانند؛ ولی حقیقت آن است که بازاری رو به سلامت می‌رود و در نهایت خواهد توانست به سود مردم خریدار تمام شود که در آن گونه‌گونی (تنوع) کارخانه و مدل و گزینه (آپشن) وجود داشته باشد.
نخستین پرسش اینگونه مطرح می‌شود که: «چرا صنعت خودروی کره جنوبی با آغازی دیرتر از ما، خوب پیش‌رفته است؟»
آرش خیرابی ـ کارشناس فنی خودرو پاسخ می‌دهد: «باید تحریم‌ها را در چشم‌رس داشت؛ و دوم فشارهای اقتصادی بر مهندسان و کارگران تولیدگر ما را.»
ـ «شما فکر نمی‌کنید آسیب انحصار به بخش خودرو را نادیده گرفته‌اید، که قفل‌کننده صنعت است؟»
پدرام جعفرزاده ـ مدیر محتوای تولید خودرو: «هم انحصار و هم سستی (کاهلی)! هنگامی که من خودروساز هرچه تولید کنم و با هر کیفیتی، سرانجام می‌فروشم، دیگر چه نیازی به نوآوری؟ بد نیست یادآور شوم که رسالت ما نقد است و امید که این نقدها به فال نیک گرفته شود.»
می‌گویم: «البته این سستی نیز پیامد انحصار است جناب جعفرزاده!»
پدرام جعفرزاده: درست است! به هر رو برخی از خودروسازان داخلی که پایداری می‌کردند در برابر خودروهای خارجی، اینک برای واپسنماندن از کورس (پیشرفت) فروش، دست به واردات خودرو زده‌اند. کرمان یک‌زمانی، فقط زیره و خرما داشت، ولی اینک شهرک خودروسازی دارد که کارگران در ۳ شیفت کار می‌کنند؛ نوپایان خوروسازی بر پایه قانون، باید در یک بازه‌زمانی به ۴۵ درصد بومی‌سازی برسند!
می‌گویم: ولی در نهایت مونتاژ است!
آرش خیرابی: «آری مونتاژ! ولی اینک دگردیسی در «بخش فنی خودرو» در داخل کشور در حال رخدادن است و برخلاف گذشته، دیگر کمتر شنیده می‌شود که برویم مدل قدیمی بگیریم که با کیفیتتر است.
نوآوری
گونه‌ای نوبه‌نو شدن در کار خودروسازان نوپای داخلی دیده می‌شود. برای نمونه، هنگام استفاده از کولر، کشش یکی از خودروهای مونتاژ داخل کاهش می‌یافت و خودروساز داخلی به ابتکار خود موتور ۱۸۰۰ ریکادو انگلیس را جایگزین موتور ۱۶۰۰ کرایسلر کرده است. یا همان‌گونه که از زبان خیرابی خواندید، پدیداریِ یک دگرگونی را گواه‌ایم. آیا این‌ها نشانه‌هایی است که از این پس، مردم می‌توانند آسوده‌تر خرید کنند و سوار خودروهای ایمن‌تری شوند؟
ادامه گفته‌های آرش خیرابی را بخوانید: «مورد دوم، اهمیت‌دادن به آسایش کارگران است. اینک در تمامی طول ماه رمضان، کارگران یک شرکت خودروساز این امکان را دارند که با کالابرگ کارخانه، همراه خانواده‌شان به رستوران دلخواه خود بروند برای افطاری، شام یا سحری. پیش‌نیاز پیشرفت خودروسازی، بهادادن به سرمایه‌های انسانی و نیز زیرساخت‌هاست. از آلمان که مدیران آمده بودند به ایران برای راه‌اندازی خط تولید فولکس‌واگن، گفته بودند تکنولوژی لازم را وارد می‌کنیم، ربات به شما می‌دهیم، آموزش کارگران شما هم با ما، فقط می‌ماند وضعیت آب آشامیدنی سالم و مدرسه پیشرفتهای که باید شما داشته باشید برای تحصیل کودکان مهندسان ما!
می‌گویم: کمی درباره کنش‌وری خود بگویید؛ از چیستی پیدایش و چونیت کاریِ تارنمای سبقت‌آزاد؟
شهاب‌الدین مفیدی ـ کارشناس آپشن خودرو، کارمند بانک و دانشجو، رشته سخن را به دست می‌گیرد: «هدف ما بیشتر شناساندن ماشین‌های خودروسازان داخلی نوپا است، ونه (برای نمونه)، پژو ۴۰۵ که بسیار آنالیز شده است و همه می‌شناسندش. قیمت برخی خودروها نیز بالای ۱۰۰ میلیون تومان است که ما به سویشان نمی‌رویم.»
پرسیده شد، «بنابراین می‌توان گفت هدف شما آگاهی‌رسانی است؟»
پدرام جعفرزاده پاسخ می‌دهد: «دقیقاً! البته آگاهی‌رسانی راستین! خیلی سخت سخن می‌گوییم و اگر بر یک خودرو، مُهر آری می‌زنیم، پاسخگو هستیم. در کشور اگر کسی بخواهد خودرویی بخرد، هرگز نمی‌تواند در آن بنشیند و دستی به داشبورد بکشد و جنس آن را لمس کند، بلکه فقط می‌تواند نگاه‌اش را از پشت شیشه به درون ماشین بدواند، ولی ما این کارها و فراتر از آن را انجام می‌دهیم و کارگردانی و فیلمبرداری و تدوین و ساخت کلیپ (فیلم کوتاه) را نیز برای دانش‌افزایی مردم به دوش می‌گیریم. گاهی برای در اختیارگرفتن یک هفته‌ای یک خودرو، ماهها دوندگی کرده‌ایم ولی هنگامی که شرط میگذارند که فقط خوب بگوییم، خودرو را واگذاشته‌ایم و رو گردانده‌ایم؛ زیرا خودمان را جای مردمی می‌گذاریم که فقط یک سرمایه اندک و برای خرید یک خودرو ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان دارند.
پدرام جعفرزاده: «هرآینه، تارنمای «سبقت آزاد» از کارخانه‌های فرانسه نیز خودرویی را بررسی کرده که بهایی زیر ۱۰۰ میلیون داشته است. دهک میانه جامعه، به ویژه پیش از ورود ۹۰ L گزینه‌های زیادی در پیشرو نمی‌دید، ولی اینک چرا!»
بومی‌سازی خودروهای خارجی
آرش خیرابی بر این باور است که همه خودروهای ایرانی، خارجی است که در نهایت «بومی‌سازی» می‌شود، او میافزاید: «بیشتر خودروهای مورد بررسی در تارنمای سبقت‌آزاد، خارجی است. برخی از این خودروها دارای ایرادهایی است که از سوی ما نقد شده است؛ در همین مورد به برخی خودروسازان داخلی، مشاوره می‌دهیم. بسیار پیش می‌آید که برخی خودروسازان داخلی، دستگاه نویی را وارد می‌کنند و خواهان بررسی فنی و چونیت کارکرد آن از سوی ما هستند. گاه شرکتی، یک دستگاه خودرو نو وارد می‌کند و ۲ هفته در اختیار ما قرار می‌دهد و خواستار بازبینی آن از سوی ماست و سپس زدن سرتیفیکیت (برچسب ایمنی‌کیفیت) certificate ما بر روی دستگاه؛ در حالی که بسیاری از این دستگاه‌ها دارای برند (نشان‌ویژه) و مجهز به آزمایشگاهاند. یا یک شرکت کره‌ای خواهان کاربردِ «سئیف تی‌کیت» ما در برگچه (بروشور) تبلیغاتی خود شده است. شرکت دیگری دستگاه کروزکنترل (شتاب خودکار) Cruise control وارد می‌کند و برچسب ما را می‌گیرد. همه این‌ها را ما بدون چشمداشت یک ریال و فقط برای آسودگی مردم و کاربرهای سایت خود، در این آشفته‌بازار خودرو انجام داده‌ایم. هرآینه، برخی از این دستگاه‌ها ایرادهایی داشت که نقد کرده‌ایم؛ و اینگونه شد که کم‌کم با خدمات صادقانه بی‌چشمداشت، اعتماد به ما زیاد شده است و اینک به نام مرجع می‌شناسندمان؛ در این راه از همکاری یک دانش‌آموخته خودرو از ایتالیا و چند مهندس سرگرم در خودروسازیهای داخلی نیز بهرهمندیم.
جایی برای خانم‌ها در جهان خودرو
شهاب‌الدین مفیدی در باره حضور خانم‌ها نه در فروش، بلکه در امور فنی خودروها می‌گوید: «حضور در اینترنت برای خانم‌ها گاهی دردسرساز است. بسنده است خانمی دیدگاهی بگذارد و پاسخ‌های گاه پرت دریافت کند. یکی دیگر از روش‌های کار ما ایجاد فضایی آرام و ایمن برای خانم‌ها بود که به آسودگی بتوانند در جهان خودرو فعال باشند و اینک ۱۲ ادمین (مدیریت اجرا) در چارچوب قوانین تارنمای «سبقت‌آزاد» کنش‌ورند که برخی از آنان خانم هستند.»
می‌گویم: «و دیگر برنامههای تارنمای سبقت‌آزاد برای آن که مردم به آسودگی در بازار خرید کنند؟»
آرش خیرابی: «از دیگر برنامه‌ها برای آشنایی مردم با آپشن (گزینه)های
موجود در بازار و افزایش دانش کاربرها، یک‌سری گردهمایی‌های خودرویی بوده است که در هتلی در تهران برگزار کرده‌ایم که بسیار استقبال شده است، حتی از جنوب و غرب کشور نیز آمده بودند.»
می‌گویم: «و بی‌گمان همه این‌ها هزینه‌بر است! بنابراین تارنمای «سبقت‌آزاد» باید تاکنون به لحاظ مالی، دچار چالش بسیار شده باشد؟»
خیرابی: درست است؛ کار صادقانه بی‌چشمداشت، دشواری‌هایی دارد. گروه مردم‌نهاد NGO «سبقت‌آزاد» در قلمرو خودرو، با پایبندی به ویژگی‌های راستی و درستی، در اقلیت قرار دارد و متأسفانه کمکی دریافت نمیکند.
پدرام جعفرزاده: تاکنون ما همه هزینه‌ها را از جیب داده‌ایم. یکی از خدمات رایگان تارنمای «سبقت‌آزاد» به مردم، کلیپ‌های آموزشی برای کارگذاشتن آپشن‌ها است، تا (برای نمونه)، بابت «کروزکنترل» هزینه گزاف نپردازند. ما فروشنده نیستیم و شرط ما برای شناسایی هر دستگاهِ خودرویی، ۳ ویژگی «کیفیت بالا» و «دارابودن قیمت رقابتی» و سوم این که به مردم، آفر (کاهش‌بها) بدهد. جالب این که من برای خودروی خودم «کروز» جاگذاری (نصب) کردم و آن‌هم به بهای میلیونی، ولی چون کیفیت داشت، با شرکت واردکننده مذاکره کردم که اگر می‌خواهد از برند (نشان‌ویژه) «سبقت‌آزاد» بهره‌مند شود، بها را برای مردم کاربر پایین بیاورد. آنان هم ۵۰ دستگاه برای کاربران کنار گذاشتند به بهای ۷۲۰هزار تومان و در ۳ قسط، که میانِ ۵۰ تن از کاربران دارای خودرو، قرعه‌کشی شد؛ و چنان بازار داغ شد و فضای رقابتی به وجود آمد که بهای کنترل‌کروز در همین اندازه ماند.
می‌گویم: کسانی که بر پایه کلیپ‌های تارنمای (سایت) سبقت‌آزاد، خودرو تهیه کرده‌اند، خوشنودند، جان‌مایه این خوشنودی چیست؟
شهاب‌الدین مفیدی: «صداقت! مردم خودرو یا یک دستگاه برای خودروی خود میخرند و درمی‌یابند که هم کارکرد خوبی دارد و هم ارزان‌تر است. تا امروز به هیچ بهایی حاضر نشده‌ایم از خودرویی خوب بگوییم که می‌دانیم خوب نیست. از روز نخست نیز ایده به وجودآمدن تارنمای «سبقت‌آزاد»، یاری‌رسانی به مردم دهک‌های میانه بوده است. جای تهیِ سایتی که بتواند بی‌ترس و بی‌چشمداشت و با راستی و درستی با مردم گپ بزند، احساس می‌شد. مردم خریدار نمی‌توانند، اما ما این توانایی را داریم که داخل یک خودرو بنشینیم و آپشن‌ها و اندرونش را تا ژرفا واررسی کنیم و یک هفته آن را در جاده‌های بیرون شهر مانند اسب بدوانیم و در سخت‌ترین آزمون‌ها قرارش دهیم و اگر سرفراز بیرون آمد، آنگاه به مردم بگوییم اگر خواستید با خیال آسوده بخریدش. اینک تارنمای سبقت‌آزاد در حال فراتر پاگذاشتن از سطح کلیپ و گردهمایی‌های خودرویی است و برای همین به وزارت ارشاد، درخواست مجوز شبکه اینترنتی تلویزیونی داده است.
آزمایش خودروهای داخلی
می‌پرسم: «از این پس تارنمای «سبقت‌آزاد» بیشتر انتقادی خواهد بود یا میانه‌رو؟»
پدرام جعفرزاده: هرگز نخواسته‌ایم سبقت‌آزاد یک تارنمای به ظاهر انتقادی باشد، بلکه خواسته‌ایم با راستی و درستی، هم ویژگی منتقد و هم در جای خود از ویژگی ستاینده برخوردار باشد. از دیگرسو هرگز نرفتیم به سوی خودرویی که می‌دانیم ۹۷ درصد مردم، توانایی خریدش را ندارند! بیشتر توانایی (پتانسیل) داخل کشور، در چشم‌انداز بوده و هست، خودروهایی که ۸۰ درصد افراد جامعه تواناییِ تهیه‌اش را داشته باشند و در این مسیر برخی خوروسازان داخلی، ماشین برای آزمایش در اختیار ما قرار داده‌اند و برخی دیگر با همه پذیرش ایرادها، بدون هیچ‌گونه همکاری با ما به شدت ما را کوبیده‌اند که چرا از خودروی تولید آنان ایراد گرفتهایم؛ و همین‌ها هنگامی که موفقیت گردهمایی‌های خورویی ما را در پایتخت دیده‌اند، اینک در این زمینه از ما مشاوره می‌خواهند! به هر رو سنگ‌اندازی‌ها زیاد است، چون تارنمای «سبقت‌آزاد» در کنار شناساندن یک روغن‌موتور مناسب تولید داخلی، مردم را از خرید روغن موتور دیگری با نام خارجی ـ که از تصفیه روغن‌سوخته ـ به‌دست می‌آید، بازمی‌دارد.
می‌گویم: «به دست‌آوردن اعتماد مردم با همه سختی، باز در برابر سختیِ ره‌بانیِ از این اعتماد به‌دست آمده، چندان سخت نیست، درست است؟»
پدرام: آری. ما یک بازه زمانی ۲ساله برای اعتمادسازی مردمی پیش‌بینی کرده بودیم، ولی به ۳ ماه نکشید که پیامهای سپاسگزاری از راه رسید. این به دست‌آوردن اعتماد، به اندازه‌ای گسترد که از خارج کشور نیز نامه الکترونیکی رسید و درخواست همکاری شد که به سبب نداشتن زیرساخت‌ها، نپذیرفتیم و همه فرصت‌ها سوخت. حقیقت این است که زیرساخت‌ها از پیشرفت تارنمای «سبقت‌آزاد» جا مانده است. ناگفته نماند که نقش کلیپ و فضایی که اینک اینترنت در اختیار کاربران قرار داده، باارزش است!
می‌گویم: «و با ارزشتر از آن، راستی‌گرایی!»
می‌پرسم: «هرگز سببهای استقبال مردمی را واکاوی کرده‌اید؟»
آرش خیرابی: کلیپ‌های دیگران، تاکنون بیشتر فان (سرگرمی) Fun بوده است، ولی ما برای دانش‌افزایی به کلیپ‌های تارنمای «سبقت‌آزاد»، تحقیق ژرف را افزوده‌ایم. قانون تارنمای «سبقت‌آزاد» شده است یک روز فیلمبرداری و یک‌هفته تست (آزمایش) خودرو؛ هنگامی که خودرو را به کمپانی برمیگردانیم، نمی‌توانند ماشین را بشناسند. چون ما از روز نخست می‌گوییم که خودروی شما را نمی‌بریم گُل بچسبانیم و ماشین‌عروس درست کنیم. برخلاف معمول، تارنمای «سبقت‌آزاد» تاکنون از پیشنهادهای با مبلغ کلان برای سفارشیکارکردن، گذر کرده و کوشیده است که پایبند به حقیقت بماند تا بتواند در گردهمایی‌های خودرویی، سرش را بالا بگیرد. اینک در برنامه کاری تارنمای «سبقت‌آزاد» این است که گروهی را برای آموختن امور فنی خودرو به خارج کشور بفرستد.
ـ چرا مسئولان دولتیِ امور صنعت خودرو در اندیشه انجام چنین کاری نیفتادند که هم پشتیبانی مالی داشته باشید و هم با گستردگی بیشتر و با دست بازتری کار کنید؟
شهاب‌االدین مفیدی: گمان نبرید که اگر «سبقت آزاد» با همکاری‌های دولتی پا میگرفت، اینک هنوز اندرخم یک کوچه بود.
می‌گویم: «ولی مهمتر از همه، لازمه کار شما مستقلبودن است!»
آرش خیرابی: «دقیقاً! اینک این جرقه در فکر مسئولان به وجود آمده است که اجازهِ آشناییِ نخستین خریدار با خودروی داخلی را بدهند. اینک مردم می‌توانند به پیست اتومبیل رانی آزادی بروند و خودروهای داخلی را آزمایش کنند.»
ع٫ درویشی
روزنامه اطلاعات
صفحه گزارش روز
یکشنبه ۵ دی ۱۳۹۵
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید.
