زنبیل‌های ناکام در صف خرید فولکس واگن پاسات جا ماندند

اگر در گوشه کنار پستوی ذهن متولدین دو دهه 50 و 60 شمسی بخواهیم کمی به تاریخ معاصر خود عقبگرد کنیم و به یادآوری خاطرات دوران جنگ تحمیلی بپردازیم، با بررسی تاریخی این دوره زمانی در می‌یابیم که ایران غالبا با تورم‌های دو رقمی و بالا دست و پنجه نرم می‌کرد. قسمت اعظمی از این مشکلات اقتصادی حاصل دست درازی صدام حسین دیکتاتور اسبق عراق، به مرزهای میهن عزیزمان ایران بود. با این حال غول تورم به دلیل تامین بخش مهمی از ارزاق مورد نیاز جامعه به واسطه کوپن، نتوانست معیشت مردم را به خطر بیاندازد. هرچند تورم بالا از پس گذشت سه دهه هنوز یکی از مشکلات اصلی اقتصاد ایران تلقی می‌شود. 

اما در ابتدای این هفته خبر پیش فروش مجدد خودروهای فولکس واگن، غول خودروسازی جهان و آلمان توسط ماموت خودرو منتشر شد. آنچه که برای اولین بار از خاطر نگارنده گذشت این بود که بعد از طی سه دهه از پایان جنگ و خرید و فروش کوپنی، به نظر می‌آید که لذتی که در ایستادن صف وجود دارد در هیچ چیز دیگر نیست!
بدون کوچکترین پارازیتی و با وضوح و کنتراست بالا به خاطر دارم شور و شوق مردم را وقتی کوپن روغن نباتی، قند و شکر، برنج، چای، نفت و شیر اعلام می‌شد. چگونه کوپن‌ها بین مردم خرید و فروش می‌شد و اصولا چقدر کوپن (یارانه کاغذی) برای اقشار مختلف ما مهم بود. خیلی از این اجناس زود تموم می‌شد. در واقع از زمان اعلام انتشار کوپن تا خرید آن زمان زیادی وجود نداشت و به سرعت شور و رقابتی ایجاد می‌شد که چه کسانی نفرات اول تشکیل دهنده صف و فاتحان اولین خرید هستند. چیزی که در دنیای امروز در نمایش‌های تبلیغاتی محصولات اپل یا سامسونگ بعضا مشاهده می‌کنیم. اما این کجا آن کجا!
اصلا مگر می‌توان صفوف به هم پیوسته مردم را در دهه‌ی شصت از خاطر برد. صفی که با همه صفها فرق داشت و برای مایحتاج اولیه و ارتزاق شکل می‌بست و گویی لذت ایستادن در اینگونه صف‌ها در هیچ صف دیگری نبود! البته امروزه دیگر صفوف سنتی اکثرا جای خود را به صفوف الکترونیک داده و قاعدتا دیگر با خریدهای اینترنتی رایج و تجارت الکترونیک مردم را نباید ایستاده در صفوف خرید برنج تایلندی و هندی ببینیم.

این هفته فولکس واگن پاسات در صدر اخبار خودرویی است. 29 اردیبهشت ماه گذشته ماموت خودرو شرایط فروش فولکس واگن پاسات را با قیمت قطعی و تحویل فوری اعلام کرد و صبح فردای آن روز، این شرایط فروش با تعداد بسیار محدود در 3 نمایندگی‌ مجاز ماموت خودرو و با مراجعه حضوری متقاضی قابل ثبت نام بود. با این روش متقاضیان خرید برای ثبت نام از ساعات اولیه نیمه شب به سمت نمایندگی‌ها رفتند و برای اینکه بتوانند زودتر ثبت نام کنند تا صبح منتظر ماندند! حتی برخی گزارش‌ها و فیلم‌های ارسالی به پایگاه خبری سبقت آزاد خبر از حضور متقاضیان از ساعت 17 روز قبل می‌دهد.

• آیا خودروسازی چون فولکس واگن در سرتاسر دنیا اینگونه خودرو می‌فروشد؟ 
• در  زمانه حاضر چه موانعی پیش‌روی فولکس واگن وجود دارد که مشتریان خودروهای آن از یک فروش اینترنتی ساده در ایران محروم هستند؟
• خودرو سازی که برای تحویل خودرو آنقدرها مشتری مدار هست که برای جلوگیری از هرگونه سوء استفاده احتمالی اکثر آپشن‌های خودرو را قبل از تحویل به مشتری، برای رانندگان متفرقه قفل کرده و اجازه سرعت بسیار محدودی را برای حمل و نقل می‌دهد، آیا می‌بایست روش ثبت نام و  پیش فروش محصولش در ایران به این شکل منسوخ شده باشد؟
• آیا رسم مشتری مداری فولکس واگن در همه کشورها به این شکل است یا با توجه به "تفاوت جسارت می‌خواهد" شعار تبلیغاتی این شرکت در ایران، برای ایرانیان با جسارت چنین برنامه‌های متفاوت و هیجان انگیزی را در نظر گرفته است؟

به هر حال شاید درست نباشد این پدیده نادر خودرو فروشی گروه ماموت خودرو را صرفا از یک زاویه دید قضاوت کرد. سالهای دهه 60 گذشته‌‌اند و نیاز به تشکیل صف برای خیلی از چیزهایی که آن وقتها گرفتنش صف لازم داشت، از بین رفت. ولی باید قبول کنیم که اثرات پدیده‌های اجتماعی و فرهنگی به این راحتی ناپدید نمی شوند. در همان زمان نیز صف برای خیلی‌ها چیزی بیشتر از انتظار برای دریافت یک کالا یا خدمت محسوب می شد. این صفوف را همیشه مشتریان و مصرف کنندگان عادی به تنهایی تشکیل نمی‌دهند و حضور دلالان نسبتا محترم و یا کسانیکه قصد کسب سود و افزایش سرمایه دارند نیز از پیشگامان حضور اینگونه صفوف هستند. اما هرچه که باشد آنچه واقعیت جامعه امروز ماست این است که:"صف همچنان باقی است و هستند افرادی که در صف زمزمه خواهند کرد، هر چی دلت می‌خواهد ببر، ولی زنبیلم رو با خودت نبر"