سرنوشت خودروهای پرنده در جهان به کجا رسید؟
اشتیاق انسانها از همان ابتدا برای پرواز وجود داشته است. از این رو همواره در طول تاریخ تجهیزات مختلفی برای پرواز طراحی و ساخته شده است. این علاقه و شاید نیاز انسان به پرواز در سالهای اخیر کمی فراتر رفته بطوری که نیازی به نام تاکسی و حمل و نقل هوایی کوتاه برد درحال ایجاد شدن است.
البته برخی شرکتها درحال ایجاد و حتی تحمیل این نیاز به باور جامعه هستند. یکی از کلیدواژههای این ماجرا، مربوط به خودروهای پرنده میشود. ترکیب کلمات خودرو با پرنده، شاید بیشتر به فیلمهای سینمایی تعلق داشته باشد اما به نظر میرسد برخی آن را جدی گرفته و به دنبال ارایه آن هستند. در این بخش نگاهی به ماجرا و سرنوشت خودروهای پرنده میاندازیم.
سرنوشت و ماجرای خودروهای پرنده
در سالهای اخیر بحث خودروهای پرنده به سرتیتر رسانهها تبدیل شده است بطوری که یک هیجان و انتظار خاص برای فراگیر شدن این رویا به وجود آمده است. کلمه خودرو پرنده همیشه برای گوش ما جذاب به نظر میرسد. از آنجایی که حس پرواز در انسان دایما وجود داشته، مهندسان بعد از ساخت اولین نمونههای خودرو به فکر ساخت نمونههای قابل پرواز از این وسیله بودند بنابراین بحث خودروهای پرنده به امروز مربوط نمیشود بلکه همیشه برای ساخت آن، اشتیاق وجود داشته است.
حدود 121 سال پیش در سال 1903 میلادی با ساخته شدن اولین هواپیما توسط برادران رایت، تا حد زیادی کلمه پرواز از خودرو جدا شد. این اتفاق شاید رویاهای بسیاری از مهندسان را از بین برد چراکه دیگر هواپیما در یک طرف و خودرو در سمتی دیگر بود.
همین موضوع باعث شد مدتها ایدههای ساخت خودروهای پرنده به فراموشی سپرده شوند یا حداقل آن را صرفا در سینما ببینیم. مردم معتقد بودند دیگر توجیهی برای ساخت خودروی پرنده وجود ندارد و زمانی که توجیهی برای کاری وجود نداشته باشد، تحقق آن کمی دشوار و حتی غیر ممکن به نظر میرسد چراکه ایده با یک سد ذهنی روبرو شده است.
البته به نظر میرسد هماکنون فضا و شرایط مناسبی برای ساخته شدن خودروهای پرنده به وجود آمده باشد. با افزایش جمعیت شهرها و افزایش تعداد خودروها، درحال حاضر کلانشهرها در سراسر جهان با پدیدهای به نام ترافیک روبرو هستند.
این پدیده در سالهای اخیر به یکی از چالشهای اصلی کشورها تبدیل شده که همه ارکان جامعه از جمله اقتصاد را تحت تاثیر خود قرار داده است. به طوری که برای مقابله با ترافیک سطح شهر، قوانین مختلفی از طرف دولتها شکل میگیرد. برای مثال طرح ترافیک، طرح کاهش آلودگی و طرح زوج و فرد، از قوانین مشهور با هدف کاهش حجم ترافیک است. این موضوع توجیه خوبی برای مطرح شدن مجدد ایده خودروهای پرنده بود.
از طرفی با رشد تکنولوژی و زیرساختها و با در نظر گرفتن افزایش قدرت خرید مردم کشورهای برخوردار، دیگر به نظر میرسد بستر برای سرمایه گذاری و پیگیری این آرزوی دیرینه فراهم شده باشد. هم اکنون شرکتهای مختلفی جهت ساخت و توسعه خودروهای پرنده با یکدیگر رقابت میکنند. علیرغم این رقابت و توجه نسبی رسانهها به این موضوع، تاکنون خودروی پرندهای به تولید انبوه همتراز با یک خط تولید خودروی معمولی نرسیده است.
البته در این باره باید اضافه کرد که در حال حاضر حتی پیشرفتهترین کشورها نیز زیرساختهای متناسب با خودروهای پرنده را در اختیار ندارند و با چالشهای مختلفی روبرو هستند. چالشهایی نظیر مکانهای مناسب نشست و برخاست خودروهای پرنده که بایستی با مکانیزم محصول موردنظر هماهنگ باشد. موضوعی که به دلیل رقابت چند شرکت با هدف ایجاد مزیت رقابتی مختلف، مشخص نیست که فرآیند نشست و برخاست دقیقا به چه صورت خواهد بود تا مطابق با آن اقدام به زیرساختسازی شود.
حتی در صورتی که یک جمعبندی در این خصوص صورت گیرد و مکانهای مشخص برای نشست و برخاست خودروی پرنده در نظر گرفته شود، شاهد فرآیند حمل و نقل ایستگاهی خواهیم بود که در این صورت خودروهای پرنده آزادی عمل اتومبیل را نخواهد داشت و احتمالا بحث صرفه جویی در زمان که از ویژگیهای حمل و نقل هوایی است، تا حد زیادی زیر سوال خواهد رفت.
همچنین انتظار میرود در صورت فراگیر شدن خودرو پرنده، در ابتدا به صورت تامین نیاز جابجایی برای مسافتهای کوتاه باشد که این موضوع نیز به یک نقطه ضعف برای خودروی پرنده در مقایسه با خودروهای معمولی خواهد بود.
خطوط حرکتی در آسمان و امنیت این خودروها، هزینه پرواز و آموزش رانندگان (یا خلبانان متخصص هدایت خودروی پرنده) نیز از اصلیترین چالشهای خودروهای پرنده است. همچنین برخلاف انتظار، احتمالا شاهد طراحی متفاتی برای خودروهای پرنده باشیم و تصور اینکه یک خودرو به همراه بالهایی برای پرواز خواهیم داشت کمی تخیلی است. در این صورت احتمالا خودروهای مدنظر صرفا از قابلیت پرواز برخوردار باشند و تردد جادهای مطرح نباشد.
کاربریهای خودروی پرنده و نظرات مردم
در حال حاضر کاربری این خودروها بیشتر در حمل و نقل مسافران در نظر گرفته شده است که احتمالا در اوایل با جنبه تفریحی مطرح میشود. انتظار میرود در صورت تداوم ساخت خودروهای پرنده، کاربریهای مختلفی از جمله کاربریهای نظامی، باربری و حمل محموله نیز برای این وسایل نقلیه تعریف شود.
با این حال قشر عمدهای از مردم همچنان خودروهای پرنده را ایدهای نه چندان جذاب میدانند و معتقدند خودرو بایستی در اصالت تحرک زمینی خود بماند و نیازهای تردد هوایی نیز بوسیله هواپیما و هلیکوپتر به صورت تخصصی انجام شود.
همچنین به عقیده برخی، کلمه خودروی پرنده یک تحول در صنعت حمل و نقل سبک و در نظر برخی یک شو تبلیغاتی برای کشورهای توسعه یافته است که صرفا در خدمت قشر برخوردار و ثروتمند آن جامعه خواهد بود. هم اکنون کشورهایی مانند ژاپن، آمریکا، آلمان و حتی کشورهایی مانند اسلواکی نیز بر روی ساخت خودروهای پرنده فعالیت میکنند. انتظار میرود تا سال 2030 تردد رسمی و تولید انبوه خودروهای پرنده آغاز شود.
بحث خودروهای پرنده برای شرکتهای تجاری که به دنبال نوآوری در کسب درآمد هستند بسیار جذاب است چراکه خودروی پرنده برای مردم تازگی زیادی دارد. این موضوع مورد توجه قشر کاری داخل ایران نیز قرار گرفته است بطوری که برخی از شرکتهای تاکسیرانی نیز از علاقه خود برای ایجاد خط حمل مسافر هوایی خبر داده بودند. البته با در نظر گرفتن شرایط کشور و با نگاهی به نابسامانیهای بازار خودروهای معمولی در کشور، به نظر میرسد ایران از این قافله نیز جا میماند.
نظر شما در خصوص خودروهای پرنده چیست؟ لطفا نظرات خود را در این باره با ما به اشتراک بگذارید.