به گزارش پایگاه خبری سبقت آزاد، لاستیک خودرو یا به عبارتی تایر خودرو قسمتی از بدنه یک خودرو یا وسیله نقلیه است که به صورت حلقه بر دور رینگ خودرو واقع شده است. ساخت لاستیک خودرو لاستیک‌ها دارای آج‌هایی هستند که این آج‌ها این امکان را می‌دهند که کشش و اصطکاک بیشتری در سطح لاستیک به وجود آید و از طرف دیگر، باعث ساییدگی زود هنگام آن نشود.
لاستیک یا تایر خودرو، نواری از ترکیب لاستیک یا فلز است که چرخ را تقویت می‌کند، مانع لرزش آن می‌شود و در چسبیدن خودرو به جاده کمک می‌کند. وجود آج در لاستیک خودرو در هوای بارانی اهمیت دارد، چون جلو رفتن خودرو و چرخیدن لاستیک، باعث کنار زدن آب از زیر لاستیک می‌شود. آب از طریق درزهای لاستیک خودرو به بیرون پاشیده می‌شود و باعث تماس لاستیک با جاده خشک می‌گردد.
ساخت لاستیک خودرو
ساخت لاستیک خودروطرح و شکل ظاهری آج برای حرکت بر روی جاده خشک چندان مهم نیست، ولی لاستیک‌های بی آج برای راننده و سرنشینان خطرناک هستند. بعضی خودروها دارای لاستیک‌های ضد پنچری هستند که با نوعی اسفنج پر شده‌اند و هنگامی که این لاستیک‌ها سوراخ می‌شوند، راننده می‌تواند با سرعت کم و تا رسیدن به آپاراتی یا مکانی جهت تعویض لاستیک به رانندگی ادامه دهد. ساختمان لاستیک‌ها دارای قسمت‌های مختلفی هستند، مانند لایه داخلی، دیواره کناری، آج‌ها، نوارهای بدنه، نوارهای تسمه‌ای، لبه‌های لاستیک و پرکننده‌ها.
در کنار تحقیقاتی که برای افزایش کارایی، چسبندگی، دوام و قابلیت لاستیک‌ها صورت می‌گیرد، یکی از فناوری‌هایی که در مورد لاستیک خودرو توسط تولیدکنندگان به شدت دنبال می‌شود، مقابله با پنچر کردن خودرو است. فعالیت‌های انجام گرفته در این زمینه توسط سازندگان لاستیک خودرو، این نوید را به خودروسازان و همچنین خریداران نسل آینده خودروها می‌دهد که در آینده‌ای نه چندان دور، مشکل پنچر شدن لاستیک خودروها به خاطره‌ها می‌پیوندد.
لاستیک‌های بدون پنچری به دو دسته تقسیم می‌شوند، دسته اول لاستیک‌هایی هستند که با استفاده از دیواره‌های جانبی تقویت شده، می‌توانند در صورت پنچری همچنان به حرکت خود ادامه دهند که به این نوع لاستیک‌های پنچر رو (Run Flat) می‌گویند. دسته دوم، موسوم به خود باد شونده (Self Inflating) هستند که با بهره‌مندی از سیستم‌های نصب شده قادر خواهند بود که در صورت کاهش باد لاستیک، دوباره باد آن را تنظیم نمایند.
لاستیک پنچر رو
مهم‌ترین کاری که در زمینه ساخت لاستیک‌های پنچر رو صورت گرفته است، در حقیقت بازگشتی به گذشته‌ها بوده است. لاستیک‌های اولیه خودروها یک پوشش لاستیکی توپر بودند که دور چرخ را می‌گرفتند. این امر موجب سخت شدن سواری و تکان‌های بی مورد خودرو می‌شد، ولی در عوض مقاومت خوبی در برابر پنچری داشت و در شرایط سخت جاده‌ها دوام مناسبی از خود نشان می‌داد. لاستیک‌های جدید، بسیار پیچیده‌تر ازگذشته هستند، اما از همان اصل استفاده می‌کنند.
برای اینکه لاستیکی بتواند بدون هوا حرکت کند، روش‌های مختلفی وجود داردند، یک روش تقویت دیواره لاستیک ها است که موجب می‌شود تا در صورت خالی شدن باد لاستیک، وزن خودرو توسط دیواره‌ها تحمل گردد. البته این قابلیت به این معنا نیست که راننده می‌تواند به طور مستمر از لاستیک پنچر شده استفاده کند، زیرا این لاستیک‌ها در شرایط پنچری تنها می‌توانند در حدود 80 کیلومتر و با حداکثر سرعت 85 کیلومتر در ساعت رانده شوند، یعنی به میزانی که راننده بتواند خود را به نزدیک‌ترین تعمیرگاه برساند. از لاستیک‌های ساخته شده در این زمینه می‌توان به لاستیک رادیال پنچررو کمپانی گودیر و تایر فشار صفر کمپانی میشلن اشاره کرد.
قابلیت دیگر این لاستیک‌ها در ایجاد ایمنی راننده و سزنشینان هنگام پنچر شدن خودرو است. لاستیک‌های معمولی بعد از پنچر شدن، بین رینگ و زمین تحت فشار زیاد پاره می‌شوند که موجب از دست رفتن کنترل خودرو و در نتیجه بروز تصادف می‌گردند، ولی در لاستیک‌های پنچررو در هنگام خالی شدن باد فاصله بین لاستیک و رینگ حفظ می‌شود و خودرو در کنترل راننده باقی می‌ماند. یکی از محدودیت‌های این نوع لاستیک‌ها این است که طول دیواره آنها باید کوتاه باشد، بنابراین این نوع لاستیک‌ها را بیشتر در خودروهای اسپرت که لاستیک‌های فاق کوتاه دارند، می‌توان دید.
لاستیک پکس
فناوری دیگری که در زمینه لاستیک‌های خودرو با عملکرد بالا، توسط کمپانی میشلن ارائه شده است، سیستم پکس (PAX) است.
در این نوع لاستیک‌ها، دیگر دیواره تقویت شده وجود ندارد، بلکه به جای آن از یک حلقه تقویتی داخلی استفاده شده است و هنگامی که باد لاستیک خالی می‌شود، این حلقه داخلی که به رینگ خودرو متصل است، وزن خودرو را تحمل می‌کند. این سیستم برتری‌های زیادی را نسبت به لاستیک‌های پنچر رو معمولی دارد.
اول اینکه در این سیستم اتصال لاستیک به رینگ طوری طراحی شده حتی در حالت بدون باد نیز تایر کاملا به رینگ خودرو قفل می‌شود. دوم اینکه از آنجا که فشار وزن خودرو روی دیواره‌ها نیست، لاستیک می‌تواند دارای دیواره جانبی بلندی باشد و این موجب می‌شود تا این سیستم علاوه بر خودروهای اسپرت و مسابقه‌ای، برای خودروهای سواری و اس یو وی نیز مناسب باشد. برخلاف لاستیک‌های پنچررو معمولی که بیشتر بعد از پنچری قابلیت ترمیم ندارند و به اجبار باید تعویض شوند، لاستیک‌های پکس در صورتی که قطر سوراخ ایجاد شده کمتر از 6 میلی‌متر باشد، قابلیت تعمیر دارند.
لاستیک تی‌ول
این سیستم که در سال 2005 توسط شرکت میشلن ارائه شد، راه حل دیگری برای مشکل پنچری خودروها ارائه می‌دهد و آن استفاده از لاستیکی است که اصلا نیازی به باد نداشته باشد و واضح است که تایر بدون باد هیچ گاه پنچر نخواهد شد. در این لاستیک‌ها وزن خودرو توسط پره‌هایی انعطاف پذیر و در عین حال مستحکم تحمل می‌شود. هنوز وجود مشکلاتی مانند هزینه بالای تولید، لرزش خودرو و سفتی بیش از حد، مانع تولید انبوه این نوع لاستیک‌ها شده‌اند.
هر چند که در کنار این مشکلات، این لاستیک‌ها مزایای فراوانی نیز دارند. اول اینکه تعداد اجزای آنها بسیار کمتر از لاستیک‌های معمولی است، همچنین دیگر نیاز به استفاده از نمایشگرها و سنسورهای فشار باد لاستیک و هچنین وجود لاستیک زاپاس در خودرو نیست. از آنجا که پره‌ها مقاومت زیادی در مقابل نیروی وارده از کناره‌های لاستیک دارند، این لاستیک‌ها قابلیت دورگیری بهتری نسبت به لاستیک‌های معمولی خواهند داشت.
لاستیک کیوتایر Q-tire
دانشمندان آمریکایی از طراحی و ساخت لاستیک‌های هوشمند جدیدی خبر داده‌اند، که آج‌های متحرک هوشمند دارند که در مواقع لزوم برجسته شده تا اصطکاک بیشتری با سطح ایجاد کند. این لاستیک‌های جدید که کیوتایر( Q-tire) نام دارند، قابلیت استفاده در انواع خودروهای سبک و سنگین را دارند. مزیت این لاستیک‌ها این است که به هنگام بارش برف و یخ زدگی جاده‌ها، سطوح آج‌های هوشمند آن خارج شده و زمانی که نیازی به آنها نباشد، در تایر فرو می‌روند.
دانشمندان برای خارج شدن آج‌ها از لاستیک در هنگام نیاز، سیستم کیسه‌های کوچک هوا را در تایر نصب کرده‌اند که در مواقع ضروری موجب خارج شدن آج‌ها می‌گردد. سیستم مخصوصی که در این لاستیک‌ها به کار رفته به گونه‌ای است که پس از حدود 50 بار برجسته شدن آج‌ها، کیسه‌های هوای کوچک آن باید دوباره از هوا پر شوند. پیش بینی شده است که در ایالاتی نظیر اوهایو، واشنگتن، اورگان و مونتانا قوانین استفاده از این لاستیک‌ها تصویب شود. این لاستیک‌ها قرار است از زمستان آتی وارد بازار شوند.
لاستیک هوشمند خودرو
تیمی از دانشمندان آلمانی در دانشگاه لایپزیگ دست به ساخت اولین لاستیک هوشمند خودرو در جهان زده‌اند که به صورت خودکار خود را با شرایط آب و هوایی در زمان رانندگی انطباق می‌دهد. این دانشمندان از این لاستیک سازگار(Adaptive Tire) در نمایشگاه هانوفر آلمان که بزرگترین نمایشگاه صنعتی جهان در شمال آلمان است، رونمایی کردند. این لاستیک به سنسورهای الکترونیکی مجهز است که قادر به تشخیص نوع زمین و یا نواحی مختلف از بزرگراه گرفته تا جاده‌های آسفالت و سنگ فرش و یا هوای خشک، بارانی یا برفی هستند.
بر این اساس، مقطع عرضی لاستیک‌ها بنا به شرایط آب و هوایی و یا طبق شرایط جاده به طور اتوماتیک و حتی در زمان حرکت خودرو تغییر می‌یابد. هنوز تا زمان ورود این نوع لاستیک‌ها به بازار زمان زیادی باقی مانده و باید تحقیقات بیشتری در خصوص مواد اولیه تولید لاستیک مورد استفاده در بخشهای متحرک مقطع عرضی لاستیک صورت گیرد.
