پلتفرم مشترک در خودروها چه کاربردی دارد و مطرح ترین آنها کدامند؟

پلتفرم (Platform) ساختار اصلی یک خودرو است که ممکن است بر اساس آن، چندین مدل دیگر خودرو نیز تولید گردند. در واقع پلتفرم یک خودرو شامل زیر بندی و جلوبندی، موتور، گیربکس، سیستم انتقال قدرت و شاسی می باشد که این اجزاء می‌توانند در محصولات تولیدی یک یا چند خودروساز مشترک باشند. البته گاهی قسمتهایی از خودرو که لزوم ایجاد اصلاحاتی در آنها تشخیص داده می شود، مجدداً طراحی گردیده و یا تنها تغییراتی جزئی در آنها صورت می پذیرد. به گزارش پایگاه خبری سبقت آزاد به نقل از "اتو اوولوشن" استفاده از یک پلتفرم در تولید محصولات و مدلهای متعدد، دارای مزایای زیادی برای شرکتهای خودروساز می باشد. یک پلتفرم نباید لزوماً در بین محصولات یک خودروساز به کار رود، بلکه می تواند در بین چند خودروساز مطرح گردیده و استفاده شود. شرکتهای مختلف خودروسازی جهان، با همکاری نزدیک و تعریف پروژه های مشترک، از تجربه و دانش هم استفاده می کنند و با کاربرد پلتفرمهای مشترک کاهش هزینه زیادی را برای توسعه محصولات خود ایجاد می نمایند، مانند شرکتهای فیات – جنرال موتورز، کیا – هیوندای، جیپ – کرایسلر، رنو – نیسان، فورد – مزدا، اوپل – شورلت، اوپل – واکسهال، بنتلی – رولز رویس، پژو – سیتروئن و . . .  که از پلتفرم مشترک برای تولید محصولاتشان استفاده می کنند و از این جهت به این شرکتها «کمپانیهای خواهر» (Sister Companies) گفته می شود.

کاربرد پلتفرم مشترک در محصولات متعدد:

استفاده از پلتفرم یکسان در دو خودرو می تواند شامل طراحی و مهندسی ساخت یکسان و همچنین عملیات تولید یکسان باشد، یعنی اصول تولید هر دو خودرو، از یک منبع نشأت می گیرد و طراحی و تکنولوژیهای استفاده شده در آنها از یک مدل اقتباس گردیده است. این کار در بین شرکتهای خودروسازی، با هدف کاهش هزینه های توسعه محصولات صورت می گیرد و خودروسازان می توانند با استفاده از این ترفند، مدلهای متنوعی را به بازار عرضه نمایند که اساس ساختار آنها یکسان می باشد. اهمیت این مسئله زمانی مشخص می شود که بدانیم تولید یک خودروی کاملاً جدید که با سایر محصولات آن کمپانی متفاوت باشد، با صرف هزینه چندین میلیون دلاری را برای هر شرکت خودروساز همراه خواهد بود. در حقیقت توسط این کار، خودروسازان می توانند با هزینه به مراتب کمتر، نسبت به تولید یک مدل جدید اقدام نمایند. البته استفاده از پلتفرم مشترک در چند محصول متنوع، مزایا و معایبی دارد. از مزایای این امر، کاهش قطعات خودرو جهت مدلهای مختلف و مدیریت بهتر موجودی قطعات در انبار، کاهش هزینه تحقیق و توسعه، افزایش کیفیت، ایجاد استاندارد جهانی در بین محصولات مختلف خودروسازان و تنوع بیشتر محصولات آنها می باشد. همچنین معایب به اشتراک گذاری پلتفرم در بین خودروسازان شامل کاهش ارزش برند به دلیل شباهت خودروها، تفاوت ناچیز بین محصولات یک یا چند خودروساز و کاهش ارزش برخی از محصولات لوکس خودروسازان می باشد. به عنوان مثال در بین محصولات داخلی می توان به پلتفرم مشترک رانا و پژو 206 SD اشاره کرد که دارای ساختار و اجزای فنی یکسان بوده، ولی در طراحی داخل کابین و طراحی بدنه متفاوت هستند. از بین خودروسازان جهانی نیز می توان خودروهایی نظیر تویوتا آریون و لکسوز ES، هیوندای توسان و کیا اسپورتیج، بی.ام.و سری3 و X3، مرسدس بنز کلاس C و GLK را نام برد. از بین خودروهای قدیمی تر، پلتفرم مشترک کادیلاک سویل، شورلت نوا و بیوک اسکایلارک از معروفترین موارد هستند.

پلتفرمهای مشترک مطرح در بین خودروسازان:

در ادامه مطلب به معرفی معروفترین پلتفرمهای مشترک بین کمپانی های خودروسازی مطرح جهان مانند فورد، جنرال موتورز، فولکس واگن، فیات، تویوتا، ولوو و میتسوبیشی به همراه خودروهایی که از این پلتفرم ها استفاده می کنند، می پردازیم:

پلتفرم Ford CD3/D4 یا Volvo P2:

این پلتفرم که اولین بار در سال 2003 توسط شرکت «مزدا» به وجود آمد، در بین محصولات شرکتهای فورد، مزدا، لینکلن، ولوو و مرکوری مشترک می باشد. زمانی که «فورد» مالکیت شرکت «ولوو» را برعهده گرفت، نام پلتفرم را از P2 به D3 تغییر داد. از این پلتفرم برای خودروهایی در کلاسهای کراس اور، سدان لوکس و سدان متوسط استفاده شده است. نیروی محرکه در این پلتفرم، دیفرانسیل جلو یا چهارچرخ متحرک می باشد. برخی از خودروهایی که برمبنای این پلتفرم ساخته شده اند عبارتند از «ولوو XC60»، «ولوو V40»، «ولوو S70»، «فورد Edge»، «فورد Fusion»، «فورد Taurus»، «لینکلن MKX»، «لینکلن MKS»، «مزدا 6»، «مزدا CX9»، «مرکوری Montego».

پلتفرم GM Epsilon:

این پلتفرم که از سال 2003 جانشین پلتفرم N جنرال موتورز گردیده است، مخصوص خودروهایی در کلاسهای سدان بزرگ و متوسط می باشد. خودروهایی که روی این پلتفرم ساخته می شوند دیفرانسیل عقب و موتور جلو هستند که برخی از آنها شامل «کادیلاک BLS»، «بیوک LaCrosse»، «شورلت Malibu»، «پونتیاک G6»، «بیوک Ragal»، «مادیلاک XTS»، «اوپل Insignia»، «اوپل Vectra» و «دوو Alpheon» می باشند.

پلتفرم Volkswagen D1:
این پلتفرم که از خانواده پلتفرمهای سری D کمپانی «فولکس واگن» است بیشتر در خودروهای لوکس و مجلل شرکت «فولکس واگن» و شرکتهای زیرمجموعه آن استفاده می شود. این خودروهای از پلتفرم موتور جلو و چهارچرخ دائمی بهره می برند. در این پلتفرم سیستم تعلیق جلو از نوع مک فرسون و سیستم تعلیق عقب از نوع چند اتصالی طراحی شده است. برخی از خودروهایی که از این پلتفرم استفاده می کنند، شامل «فولکس واگن Phaeton»، «بنتلی Continental GT»، «بنتلی Continental Flying Spur» و «آئودی A8» می باشند.

پلتفرم GM-Fiat Gamma Compact:
این پلتفرم که از سال 2005 جایگزین پلتفرم GM4300 شد، همانطور که از نامش پیداست، پلتفرم مشترک شرکتهای «فیات-کرایسلر» و «جنرال موتورز» بوده و کوچکترین پلتفرم خودروهای سواری می باشد که مخصوص خودروهای کوچک و جمع و جور تولیدی این شرکتها است. «فیات» برای طراحی و تولید این پلتفرم، ۱۰۰ میلیون یورو سرمایه گذاری نموده است. انتقال نیرو در این پلتفرم در خودروهای از نوع موتور جلو با سیستم انتقال نیرو به دیفرانسیل جلو و یا چهارچرخ می باشد. بعضی از خودروهایی که از این پلتفرم استفاده می کنند، «آلفارومئو میتو»، «آلفارومئو Giulietta»، «آلفارومئو Giulia»، «دوج دارت»، «اوپل کورسا»، «اوپل Mokka»، «شورلت اسپارک»، «فیات 500L» و «فیات Viaggio» هستند.

پلتفرم GM Delta:

این پلنفرم در سال 2003 توسط شرکت «جنرال موتورز» معرفی شد و جایگزین پلتفرمهای GM Z، GM T و GM J گردید که در خودروهای شاسی بلند CUV یا کراس اوور با موتور جلو و سیستم دیفرانسیل جلو یا چهارچرخ مورد استفاده قرار می گیرد. در این پلتفرم سیستم تعلیق جلو از نوع مستقل بوده و تعلیق عقب به صورت میل پیچشی می باشد. در خودروهای آینده «جنرال موتورز» قرار است این پلتفرم با دو پلتفرم جدید GM D2/XX و GM D2UX جایگزین شود.  برخی از خودروهایی که بر پایه پلتفرم Delta «جنرال موتورز» تولید شده اند، «اوپل آسترا»، «پونتیاک G4»، «بیوک Verano» هستند و خودروهایی مانند «شورلت Cruze«، «اوپل Zafira»، «کادیلاک ELR» و «بیوک Excelle» از نسخه Delta II این پلتفرم بهره می برند.

پلتفرم GM Omega:

این پلتفرم که نسخه جدید پلتفرم Alpha «جنرال موتورز» می باشد، به عنوان جدیدترین پلتفرم شرکت «جنرال موتورز» در نمایشگاه بین المللی نیویورک سال 2015 معرفی شد که اولین بار در خودروی «کادیلاک CT6 مدل 2016» استفاده گردید. این پلتفرم ویژه خودروهای شاسی بلند بزرگ با سیستم دیفرانسیل عقب یا چهارچرخ و موتور جلوی طولی طراحی شده است و در خودروهایی با سیستم تعلیق «کنترل سواری مغناطیسی»(MRC) مورد استفاده قرار می گیرد

پلتفرم Volkswagen PQ34:

این پلتفرم از سال 1996 توسط شرکت «فولکس واگن» معرفی شد و در محصولات کوپه اسپرت و هاچ بک کمپانیهای زیرمجموعه «فولکس واگن» مانند «آئودی»، «سئات» و «اشکودا» مورد استفاده قرار می گیرد. خودروهایی که بر پایه این پلتفرم ساخته شده اند، همگی از سیستم دیفرانسیل جلو و موتور جلو بهره می برند. برخی از خودروهایی که بر پایه پلتفرم PQ34 ساخته شده اند شامل «آئودی A3»، «آئودی TT نسل اول»، «فولکس واگن New Beetle»، «فولکس واگن گلف Mk4»، «فولکس واگن Jetta»، «سئات Leon»، «سئات Toledo» و «اشکودا Octavia» می باشند.

پلتفرم Volkswagen PQ35:

این پلتفرم در سال 2005 توسط شرکت «فولکس واگن» طراحی و ارائه گردید که در سالهای اخیر با پلتفرم MQB «فولکس واگن» جایگزین شده است. از نظر متخصصین خودرو، پلتفرم MQB فراتر از یک شاسی یا پلتفرم بوده و در نوع خود «فلسفه طراحی و تولید» محسوب می گردد. خودروهای کراس اوور، ون و هاچ بک جدیدی مانند «آئودی S3»، «آئودی Q3»، «آئودی TT»، «فولکس واگن Touran»، «فولکس واگن Touareg»، «اشکودا Yeti»، «فولکس واگن گلفMk5» و «سئات Altea» برمبنای آن ساخته شده اند.

پلتفرم Toyota MC:

این پلتفرم در سال 2005 توسط شرکت «تویوتا» معرفی شد که برای محصولات شاسی بلند، سدان بزرگ و سدان متوسط کمپانی خودروسازی «تویوتا» و شرکتهای خواهر آن نظیر «لکسوز»، Scion طراحی شده است. جالب است بدانید که و حتی جهت خودروی «پونتیاک Vibe» نیز برمبنای این پلتفرم طراحی گردیده است. همچنین شاسی کوتاه خودروی «تویوتا کرولا» و «لکسوز CT»، شاسی طویل «تویوتا Avalon» و «لکسوز ES» و شاسی مرتفع «تویوتا RAV4» و «لکسوز RX350» همگی روی پلتفرم MC شرکت تویوتا ساخته شده اند. دیگر محصولات زیرگروه «تویوتا» که روی این پلتفرم ارائه شده اند، شامل «سایون tC»، «سایون xB»، «تویوتا Prius»، «تویوتا کمری»، «تویوتا آریون» و «لکسوس GS» هستند.

پلتفرم Mitsubishi GS:

این پلتفرم یک پلتفرم بین المللی است که در سال 2005 توسط شرکت «میتسوبیشی» ژاپن طراحی شد و در آسیا توسط «میتسوبیشی» و «پروتون» مالزی، در آمریکا توسط «جیپ»، «دوج» و «کرایسلر» و در اروپا توسط «فیات»، «پژو» و «سیتروئن» به کار گرفته شده است. خودروهای مختلفی در کلاسهای متفاوت شاسی بلند، سدان و اسپرت بر مبنای این پلتفرم ساخته شده اند که معمولاً موتور جلو و دیفرانسیل جلو یا چهارچرخ هستند. برخی از این محصولات شامل «میتسوبیشی اوتلندر»، «میتسوبیشی لنسر»، «میتسوبیشی ASX»، «پروتون Inspira»، «پژو 4008»، «سیتروئن C-Crosser»، «سیتروئن C4 AirCross»، «کرایسلر 200 سدان»، «جیپ Compass»، «جیپ Patriot»، «کرایسلر Sebring»، «دوج Avenger» و «فیات Freemont» می باشند.

پلتفرمهای کلاسیک:
البته در بین پلتفرمهایی که امروزه در ساخت خودروها به کار می روند، پلتفرمهای قدیمی تری مانند پلتفرم J جنرال موتورز، W جنرال موتورز، Fox فورد، K کرایسلر و Type1 فولکس واگن نیز در ارائه خودروهای معروف مؤثر بوده اند که برخی از آنها قدمت بسیار طولانی در صنعت خودروسازی دارند. مثلاً پلتفرم Type 1 فولکس واگن، با طراحی «فردیناند پورشه» به مدت 65 سال در مدل «بیتل» به کار می رفت و آن را به پر فروش ترین خودروی تاریخ تبدیل نمود. پلتفرم W جنرال موتورز نیز از سال 1988 با تولید خودروهای مطرحی مانند «شورلت مونت کارلو»، و «پونتیاک گرندپریکس» معرفی گردیده است و تا امروزه هنوز هم در «شورلت ایمپالا 2016» نیروهای پلیس آمریکا استفاده می شود؛ یا پلتفرم Fox شرکت «فورد» از زمان معرفی سال 1978 در خودروهای «مرکوری Cougar»، «لینکلن Continental»، «فورد موستانگ 1978» و «فورد گرانادا 1978» تا «فورد موستانگ 1996» و حتی برخی مدلهای «فورد» نسل جدید ادامه داشت.