اگر به دنبال جواب کوتاه هستید، خیر! راننده بدون گواهینامه امکان دریافت خسارات از بیمه بدنه را ندارد. البته این همه ماجرا نیست، بلکه عواقب سنگینی در انتظار افرادیست که بدون گواهینامه رانندگی میکنند. اگر میخواهید بدانید که در تصادفات بدون گواهینامه چه میشود و بیمه بدنه چه استثنائاتی برای پرداخت خسارات دارد، به خواندن ادامه دهید.
دریافت خسارت از بیمه بدنه بدون گواهینامه رانندگی
قاعده کلی در اغلب شرکتهای بیمه این است: اگر راننده در زمان حادثه گواهینامه معتبر و متناسب با نوع وسیله نقلیه نداشته باشد، بیمه بدنه تعهدی برای پرداخت خسارت ندارد.
در مقررات بیمه به صراحت ذکر شده که پرداخت خسارت بیمه بدنه منوط به داشتن گواهینامه معتبر و صلاحیت رانندگی است؛ اگر راننده فاقد گواهینامه باشد، حتی با داشتن بیمه بدنه فعال، شرکت بیمه میتواند از پرداخت خسارت خودداری کند. در واقع فرقی نمیکند مقصر باشید یا زیاندیده، اگر بدون گواهینامه رانندگی کنید و درگیر تصادف شوید، از بیمه بدنه خسارتی دریافت نخواهید کرد.
نکته: بیمه شخص ثالث با بیمه بدنه فرق دارد؛ چون برای حمایت از زیاندیدگان طراحی شده است. در تصادفی که راننده مقصر گواهینامه نداشته باشد، شرکت بیمه شخص ثالث معمولاً خسارت اشخاص ثالث و سرنشینان را پرداخت میکند و بعداً میتواند این مبالغ را به شکل رجوع (برگشت) از راننده مقصر مطالبه کند.
همراه نداشتن گواهینامه در هنگام تصادف
اینجا با دو سناریوی متفاوت روبهرو هستیم:
- گواهینامه دارید ولی همراهتان نیست.
- اصلاً گواهینامه ندارید.
در حالت اول، شما راننده مجاز هستید، فقط سند آن را همان لحظه همراه ندارید. پلیس میتواند شما را جریمه کند، اما از نگاه بیمه، مسئله اصلی، داشتن گواهینامه معتبر در زمان حادثه است. در راهنمای دریافت خسارت بیمه بدنه، شرکتها معمولاً لیست مدارک لازم را شامل بیمهنامه، مدارک مالکیت، گواهینامه و کارت ملی میدانند؛ یعنی در زمان تشکیل پرونده خسارت باید گواهینامه خود را ارائه کنید. حتی برای خرید آنلاین بیمه بدنه از پلتفرمهایی مانند بیمه بازار نیز تنها به ارائه تصویر گواهینامه نیاز خواهید داشت.
بنابراین، اگر گواهینامه معتبر دارید و فقط در لحظه حادثه همراه شما نبوده، معمولاً با ارائه آن در مرحلهی اعلام خسارت، مشکلی برای پرداخت خسارت بدنه به وجود نمیآید، البته با فرض رعایت سایر شرایط بیمه (که در ادامه شرح خواهیم داد). اگر اصلاً گواهینامه نداشتهاید، موضوع کاملاً متفاوت است و شرکت بیمه میتواند بر اساس شرایط عمومی قرارداد، خسارت بدنه را رد کند.
دریافت بیمه بدنه با گواهینامه منقضی شده
رانندگی با گواهینامه منقضیشده از نظر قانون، تقریباً معادل رانندگی بدون گواهینامه است؛ یعنی پلیس میتواند شما را جریمه کند، خودرو را توقیف کند و در صورت وقوع تصادف، هم در مراجع قضایی و هم در روند رسیدگی بیمهای برایتان دردسر ایجاد میشود. از نظر بیمهای هم معمولاً داشتن گواهینامه معتبر شرط است، بنابراین اگر در زمان حادثه گواهینامهتان اعتبار نداشته باشد، شرکت بیمه میتواند برای پرداخت خسارت بدنه به این موضوع استناد کند.
توجه: بیمه بدنه اقساطی بیمه بازار؛ انتخابی مطمئن و ارزان برای شما
دریافت خسارت با گواهینامه مشروط
برخی گواهینامهها در ایران «محدودیت» یا «شرط» دارند. مثلا:
- الزام به استفاده از عینک هنگام رانندگی
- محدودیت برای رانندگی با خودروهای خاص
- گواهینامهای که متناسب با کلاس خودروی فعلی نیست (مثلاً پایه ۳ و رانندگی با وسیلهای که نیاز به پایه بالاتر دارد)
در قوانین و توضیحات کارشناسان بیمهای، تأکید شده که اگر محدودیتهای درجشده در گواهینامه رعایت نشود، بیمه بدنه میتواند از پرداخت خسارت خودداری کند یا بخشی از خسارت را بپردازد.
البته اگر فرد بیمهگذار دچار معلولیت باشد، گواهینامه را با ذکر نوع محدودیت دریافت میکند و موظف است با نصب انواع آینه، پدال دستی یا دنده اتوماتیک، شرایط مناسب برای رانندگی را فراهم کند. اگر این شرایط را رعایت نکرده باشد، شرکت بیمه تعهد دارد خسارات را بپردازد، اما میتواند یک درصد مبلغ پرداختی را از مقصر پس بگیرد.
محدودیتهای رانندگان تازهکار
کسانی که به تازگی گواهینامه گرفتهاند، باید در جریان محدودیتهای رانندگی باشند:
- در ۹۰ روز ابتدایی دریافت گواهینامه، نباید بدون همراه رانندگی کنند؛
- تا یک سال پس از دریافت گواهینامه، نباید در خارج از شهر رانندگی کنند؛
- افرادی که گواهینامه پایه ۲ یا ۳ دارند، مجاز به رانندگی با خودروهای پایه ۱ نیستند.
اگر این محدودیتها را رعایت نکنید، شرکت بیمه خسارات فرد زیاندیده را پرداخت خواهد کرد، اما اگر مقصر باشید، باید مبلغ را به شرکت بیمه برگردانید. بیمه بدنه نیز برای جبران خسارات خود شما پرداخت نخواهد شد (یا به صورت کامل پرداخت نمیشود).
در چه شرایطی بیمه بدنه خسارت نمیدهد؟
رانندگی بدون گواهینامه تنها شرط محرومیت از بیمه بدنه نیست، بلکه با نادیده گرفتن این شرایط نیز بیمه بدنه به شما تعلق نخواهد گرفت:
- خساراتی که به صورت عمدی توسط بیمهگذار یا فردی که خودرو به او سپرده شده وارد شده باشند؛
- آسیبهایی که ناشی از توقیف و مصادره خودرو توسط ماموران انتظامی هستند؛
- رانندگی با وجود مصرف مشروبات الکلی و یا مواد مخدر؛
- خساراتی که در مسابقه اتومبیلرانی، آموزش رانندگی یا شرطبندی رخ داده باشند (مگر اینکه در بیمهنامه پوشش این موارد قید شده باشد)؛
- آسیبهایی که به دلیل بارگیری اضافه، مسافر اضافه یا حمل مواد منفجره رخ داده باشد؛
- خساراتی که در جریان انقلاب، اعتراض، شورش، اعتصاب یا… پیش آمده باشند؛
- در برخی شرکتهای بیمه، خسارات مربوط به بلایای طبیعی، مانند سیل و زلزله.
عواقب رانندگی بدون گواهینامه چیست؟
رانندگی بدون گواهینامه فقط یک «تخلف ساده» نیست؛ از نظر قانون، جرم محسوب میشود و هم تبعات مالی دارد، هم کیفری. بر اساس ماده ۷۲۳ قانون مجازات اسلامی، مجازات فردی که برای اولین بار بدون گواهینامه رانندگی میکند به این صورت است:
- تا سقف ۲ ماه حبس تعزیری
- مجازات نقدی (در سال ۱۴۰۴ معادل ۱ میلیون تومان)
- در برخی موارد با رای دادگاه، هر دو مجازات به صورت همزمان
علاوه بر همه این موارد، طبق ماده ۱۰ در قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، خودروی راننده خاطی نیز توقیف خواهد شد و وی باید برای رسیدگی بیشتر به مراجع قضایی معرفی شود.
در صورت تکرار، مجازات حبس میتواند به ۲ تا ۶ ماه افزایش یابد. این مجازاتهای سنگین به همراه محروم شدن از خدمات بیمه بدنه و برگرداندن خسارات بیمه شخص ثالث باید برای خودداری از رانندگی بدون گواهینامه کافی باشد.
مجازات رانندگی بدون گواهینامه پیش از ۱۸ سالگی
افراد زیر ۱۸ سال اصولاً نمیتوانند گواهینامه رانندگی خودرو بگیرند؛ بنابراین هر رانندگی در این سنین، خودبهخود مصداق رانندگی بدون گواهینامه است. قانونگذار برای رانندگی بدون گواهینامه زیر ۱۸ سال، بر اساس سن، مجازاتهای متفاوتی در نظر گرفته است:
- زیر ۹ سال: بدون مجازات کیفری مستقیم برای کودک
- ۹ تا ۱۵ سال: تحویل به والدین یا سرپرست قانونی، اخذ تعهد از والدین و تذکر جدی برای عدم تکرار
- ۱۵ تا ۱۸ سال: جریمه نقدی و ثبت سوءسابقهی کیفری متناسب با جرم درجه ۸
نکته: بر اساس هشدارهای پلیس راهور، والدینی که خودروی خود را در اختیار فرزند زیر ۱۸ سال قرار میدهند، به عنوان «معاون در جرم» رانندگی بدون گواهینامه قابل تعقیب هستند و در صورت بروز حادثه، مسئولیت مدنی و کیفری نیز متوجه آنها خواهد بود.
پوشش بیمه بدنه را از دست ندهید
در این گزارش تلاش کردیم تا تمامی شرایطی که شما را از دریافت بیمه بدنه محروم میکنند شرح دهیم. حالا که آماده رعایت این شروط حیاتی هستید، میتوانید در کمتر از یک روز پوشش بیمه بدنه را برای خودروی خود تهیه کنید. پلتفرم بیمه بازار با صدور یک روزه بیمهنامه و قابلیت بازدید در محل، فرایندی کاملا آفلاین پیش روی شما میگذارد تا با کمترین دردسر، خیال خود را از آسیبهای خودرو و تصادفات استرسآور راحت کنید.
