علت بالا رفتن آمپر خودرو: راهنمای جامع و راهکارهای پیشگیری:
آیا تا به حال در موقعیتی قرار گرفته‌اید که با روشن شدن دور تند فن رادیاتور، نشانگر دمای آب خودرو و به اصطلاح آمپر آب ماشین از حالت عادی بالاتر برود و دیگر به جای قبلی خود برنگشته و با بالارفتن مداوم آن دمای آب موتور خودرو به لحظه جوش آمدن نزدیک و نزدیک‌تر شود؟
واقعیت این است که اگر نتوانید به موقع دلیل بالا رفتن آمپر خودرو را پیدا کنید و راهکارهای پیشگیری و رفع آن را بلد نباشید ممکن است هزینه‌های سنگین تعمیرات موتور خودرو را از رگ گردن به جیب مبارک خود نزدیک‌تر ببینید!
باید بدانید از دیر باز بالا رفتن آمپر آب ماشین یک مشکل رایج و مهم در خودروها بوده که ممکن است هر راننده‌ای با آن مواجه شود. این فرآیند معمولا در فصل‌های گرم سال و هنگام ترافیک شهری اتفاق می‌افتد و می‌تواند باعث آسیب دیدن قطعات موتور، کاهش عمر مفید خودرو، افزایش مصرف سوخت و حتی ایجاد خطرات جانی برای راننده و سرنشینان شود. بنابراین، شناخت علل و عوامل موثر بر بالا رفتن آمپر آب ماشین و راه‌های پیشگیری و رفع آن از اهمیت بالایی برخوردار است.
آمپر آب ماشین چیست و چگونه عمل می‌کند؟
آمپر آب ماشین یک نشانگر است که دمای موتور را نشان می‌دهد. موتور خودروهایی که با سوخت فسیلی و مشتقات آن مثل بنزین و گازوئیل کار می‌کنند در هنگام کارکرد حرارت زیادی تولید می‌کند. برای نگاه داشتن حرارت پیشرانه خودرو در یک سطح مطلوب از طریق سیستم خنک‌کننده حرارت اضافی به خارج از پیشرانه منتقل شود.
اعضای تشکیل دهنده سیستم خنک‌کننده خودرو:
بدیهی است اگر یکی از این قطعات در پی اختلالی نتواند به درستی انجام وظیفه کند و یا سیستم خنک‌کننده کارایی خود را از دست بدهد، دمای موتور بیش از حد مجاز بالا رفته و آمپر آب ماشین نیز بالا می‌رود و به اصطلاح قدیمی‌ها به طاق می‌چسبد!
۷ نشانه اشکال در سیستم خنک کننده موتور خودرو که باید با آنها آشنا باشیم:
۷ نشانه اشکال در سیستم خنک کننده موتور خودرو که باید با آنها آشنا باشیم:- بالا رفتن آمپر آب در سرعت بالا
- بالا رفتن آمپر بعد از خاموش شدن خودرو
- بالا رفتن آمپر آب در سربالایی
- بالا رفتن آمپر آب در ترافیک
- نگه داشته نشده نشانگر در حد نرمال آمپر ماشین
- بالا رفتن آمپر در حالت درجا
- بالا و پایین شدن آمپر آب
۱۱ علت بالا رفتن آمپر ماشین و مشکلات سیستم خنک‌کننده خودرو:
بالا رفتن آمپر آب ماشین می‌تواند دلایل گوناگون داشته باشد که برخی از این دلایل عبارتند از:
- عملکرد نادرست و خرابی رادیاتور و انسداد مجاری عبور آب
- مشکل در ترموستات و قفل شدن آن و جلوگیری از جریان مایع خنک‌کننده
- مشکل در عملکرد فن رادیاتور
- تنظیم نبودن موتور و افزایش مصرف سوخت
- پایین بودن سطح و کیفیت روغن موتور و افزایش اصطکاک
- کمبود مایع خنک‌کننده موتور
- مسدود شدن خروجی اگزوز خودرو و افزایش فشار موتور
- خرابی واتر پمپ و عدم پمپاژ مایع خنک‌کننده
- وجود هوا در رادیاتور و سیستم خنک کننده و ایجاد حباب
- نیم‌سوز شدن واشر سرسیلندر و نشت مایع خنک‌کننده
- کثیف شدن بیش از حد بدنه موتور و کاهش تبادل حرارتی
۱. عملکرد نادرست رادیاتور:
رادیاتور نقش مهمی در خنک‌کردن مایع خنک‌کننده دارد. در صورت گرفتگی رادیاتور به دلیل رسوبات و ذرات آلوده، عملکرد خنک‌کردن کاهش می‌یابد و دمای موتور افزایش می‌یابد.
- رادیاتور داری مایع خنک‌کننده‌ای است که حرارت ناشی از فعالیت پیشرانه را به خود می‌گیرد و از طریق جریان مایع به محیط خودرو منتقل می‌شود.
- اگر رادیاتور به درستی کار نکند، مایع خنک‌کننده به درستی به موتور منتقل نمی‌شود و این علت بالا رفتن آمپر موتور را به همراه خواهد داشت.
۲. مشکل در ترموستات:
- ترموستات وظیفه دارد که از جریان مایع خنک‌کننده جلوگیری کند تا موتور به دمای عادی برسد.
- اگر ترموستات خراب باشد و جریان مایع را به طور کامل مسدود کند، دمای موتور بالا می‌رود و آمپر خودرو نیز افزایش می‌یابد. بنابراین عدم تعمیر خرابی ترموستات خودرو می‌تواند مشکلات جبران ناپذیری را به همراه بیاورد.
۳. مشکل در فن رادیاتور:
فن خنک‌کننده کمک می‌کند تا هوای سرد از میان رادیاتور عبور کرده و مایع خنک‌کننده را خنک کند. در صورت خرابی فن، دمای موتور به سرعت افزایش می‌یابد و باید برای رفع خرابی فن خنک‌کننده ماشین به کمک یک باتری ساز اقدام کنید. ممکن فیوز مربوط به آن سوخته باشد و یا موتور آن دچار مشکل شده باشد.
- فن رادیاتور با چرخش خود، فضای کلی رادیاتور، مایع درون آن و موتور را خنک می‌کند.
- اگر فن رادیاتور دچار مشکل شود، نمی‌تواند مایع درون سیستم خنک کننده خودرو را خنک کند و باعث فشار بر روی پیشرانه می‌شود و بالا رفتن دمای آب پیشرانه به اصلاح موتور جوش می‌آورد.
۴. عدم تنظیم موتور:
- تنظیم نادرست موتور و عدم کارکرد صحیح اجزای آن می‌تواند باعث افزایش سوخت مصرفی شده و دمای موتور را بالا ببرد.
- این موضوع نیز می‌تواند به بالا رفتن آمپر دمای پیشرانه خودرو منجر شود.
- سوپاپ‌های خودرو باید به درستی تنظیم شوند. اگر سوپاپ‌ها بیش از حد سفت باشند، موتور ماشین در دور بالا فشار زیادی را تحمل می‌کند و جوش می‌آورد.
۵. پایین بودن سطح و کیفیت روغن موتور و افزایش اصطکاک
روغن موتور علاوه بر روانکاری، وظیفه خنک‌کاری قطعات موتور را نیز بر عهده دارد. در صورت کم بودن سطح روغن، قطعات موتور به خوبی خنک نمی‌شوند و این امر باعث افزایش دمای موتور و در نتیجه افزایش آلایندگی می‌شود.۶. کمبود مایع خنک‌کننده موتور:
یکی از اصلی‌ترین دلایل بالا رفتن آمپر ماشین، کمبود مایع خنک‌کننده در سیستم خنک‌کننده خودرو است. این مایع نقش حیاتی در کنترل دمای موتور دارد و در صورت کاهش سطح آن، دمای موتور به سرعت افزایش می‌یابد.
۷. مسدود شدن خروجی اگزوز:
زمانی که راه خروجی دود در اگزوز خودروی شما به هر دلیلی مثل برخورد با سنگ، ضربه، شکستگی و … مسدود شود، فشار زیادی به موتور می‌آید. این اتفاق موجب داغ شدن موتور و بالا رفتن نمایشگر آمپر خواهد شد.
۸. خرابی پمپ آب یا واتر پمپ:
پمپ آب وظیفه گردش مایع خنک‌کننده در سراسر سیستم خنک‌کننده را بر عهده دارد. در صورت خرابی پمپ آب، مایع خنک‌کننده نمی‌تواند به درستی در سیستم گردش کند و دمای موتور افزایش می‌یابد.
۹. وجود هوا در رادیاتور و سیستم خنک کننده و ایجاد حباب:
یکی از مشکلات رایج رادیاتور، هوا گرفتن آن است. در این حالت، هوا وارد سیستم خنک‌کننده موتور می‌شود و مانع از گردش صحیح آب و ضد یخ می‌شود. در نتیجه، موتور به‌درستی خنک نمی‌شود و دمای آن بالا می‌رود. همیشه وقتی تعویض ترموستات توسط مکانیک یا مالک خودرو انجام می‌شود، مقداری هوا پشت ترموستات باقی می‌ماند که می‌بایست این هوا را خارج نمود تا فشار پشت ترموستات یکنواخت شود. از نشانه‌های وجود هوا در رادیاتور می‌توان به شنیدن صدای قل قل و حباب با روشن کردن بخاری خودرو اشاره کرد.
خرابی واشر سرسیلندر، نشتی در سیستم خنک‌کننده، کمبود آب در رادیاتور، خرابی در رادیاتور، خرابی واترپمپ و خرابی ترموستات می‌توانند از علل ایجاد هوا در سیستم خنک کننده خودرو باشند.
۱۰. نیم‌سوز شدن واشر سرسیلندر و نشت مایع خنک‌کننده
واشر بین بدنه موتور و سر سیلندر با ترکیب مواد نسوز و لایه مسی مقوای مقاوم در مقابل حرارت و لایه فولادی تشکیل شده است که ضمن یکپارچه کردن سر سیلندر به بدنه موتور اجازه می‌دهد تا گردش روغن و آب بدون امکان مخلوط شدن صورت گیرد و نیز فضای سربسته اتاقک احتراق را آب بندی کند. نکته‌ای که برای جلوگیری از این اتفاق لازم است بدانید، این است که این قطعه همانند بسیاری از قطعات دیگر خودرو نیاز به تعویض دوره‌ای دارد.
تعویض این قطعه به دلیل استهلاک یک امر رایج بوده و در صورت عدم دقت به این موضوع، باید منتظر سوختن واشر بود که دیگر قابلیت آب‌بندی و جلوگیری از اختلاط آب و روغن را در موتور، از دست می‌دهد و صدمات بسیار پر هزینه‌ای به موتور و خودرو وارد می‌کند.
نیم‌سوز شدن واشر سرسیلندر باعث:
- خنک نشدن آب رادیاتور در اثر رسوب یا نقص فنی در پروانه‌ی هوا.
- دمای موتور خودرو به صورت غیرطبیعی بالا می‌رود.
۱۱. کثیف بودن بیش از اندازه بدنه موتور
شیارهایی که روی بدنه موتور خودرو قرار دارند، بخشی از حرارت موتور را به خارج هدایت می‌کند. زمانی که بدنه موتور بیش از اندازه کثیف باشد، هنگام انجام کار بیش از پیش داغ شده و حرارت داخل موتور می‌ماند. این داغی درنهایت به آمپر می‌رسد و باعث بالا رفتن آمپر ماشین می‌شود.
راهکارهای پیشگیری از افزایش آمپر خودرو:
۱. بررسی سیستم خنک‌کننده:
- رسیدگی مرتب به رادیاتور و بررسی کامل اجزای آن و اطمینان از عدم هرگونه نشتی در سیستم.
- تعویض به موقع مایع سیستم خنک‌کننده (طبق دفترچه راهنمای خودرو – معمولا هر ۲ سال یکبار).
- اطمینان حاصل کنید که سطح مایع خنک‌کننده در مخزن به میزان کافی است و به طور منظم آن را بررسی و در صورت نیاز تکمیل کنید.
۲. مراقبت هفتگی:
- چک کردن نشتی‌ها و میزان آب موجود در سیستم خنک‌کننده به صورت منظم و هفتگی و در صورت مشاهده هرگونه نشتی، بلافاصله به تعمیر آن بپردازید.
- اطمینان از پر بودن گاز کولر هنگام استفاده از آن (در صورت کمبود گاز در مدار کولر، فرمان روشن شدن فن‌ها در حالت تند صادر نمی‌شود).
۳. بررسی و تعویض قطعات:
- عملکرد فن خنک‌کننده را به طور دوره‌ای بررسی کنید و از عملکرد صحیح آنها اطمینان حاصل کنید و در صورت مشاهده هرگونه نشانه‌های خرابی، آن را تعمیر یا تعویض کنید.
- تعویض به موقع قطعات دچار خرابی مانند ترموستات، واترپمپ و موتور فن رادیاتور.
- نگهداری و سرویس دوره‌ای ترموستات و پمپ آب:
ترموستات و پمپ آب را به طور دوره‌ای بررسی و در صورت مشاهده هرگونه نشانه‌های خرابی، به تعویض آنها بپردازید.
۴. هواگیری صحیح:
- هر از چند گاهی برای هواگیری سیستم خنک‌کننده خودرو به یک مکانیک کاربلد مراجعه کنید.
۵. نکته مهم:
- هرگز با خودرویی که جوش آورده رانندگی نکنید، چرا که این کار هزینه‌های زیادی را برای موتور خودروی‌تان خواهد تراشید.
۶. تمیز کردن رادیاتور خودرو
- با انجام این اقدامات، معمولا آمپر پایین رفته و مشکل برطرف می‌شود. حتما در صورت مشاهده هرگونه نشتی یا مشکل در سیستم خنک‌کننده، خودرو را فورا تعمیر کنید تا از آسیب به موتور جلوگیری شود.
- رادیاتور را به طور منظم تمیز کنید تا از گرفتگی آن جلوگیری شود و عملکرد بهینه خنک‌کردن حفظ شود.
بالا رفتن نشانگر آمپر ماشین می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد که همگی قابل پیشگیری هستند. با انجام سرویس‌های دوره‌ای و نگهداری منظم از سیستم خنک‌کننده خودرو، می‌توانید از بروز این مشکل جلوگیری کنید و عمر مفید موتور خودرو را افزایش دهید. رعایت این نکات نه تنها از هزینه‌های سنگین تعمیرات جلوگیری می‌کند بلکه اطمینان و آرامش خاطر را برای شما به همراه دارد.
