قوی ترین تانک های جهان؛ مقایسه‌ای از شرق تا غرب و معرفی بهترین‌ها در 2024
در طول بیش از یک قرن گذشته، تانک ها به‌عنوان یکی از ستون‌های اصلی جنگ‌های زمینی شناخته می‌شوند. از نبردهای سنگین جنگ جهانی اول تا درگیری‌های مدرن امروز، این ماشین‌های زرهی همواره نقشی تعیین‌کننده در میدان نبرد داشته‌اند. پیشرفت فناوری در حوزه‌های مختلف از جمله موتورهای پرقدرت، زره‌های ترکیبی، سامانه‌های دفاع فعال و تسلیحات هوشمند باعث شده تانک های امروزی، بسیار متفاوت از نسل‌های قدیمی خود باشند.
در سال 2024، ارتش‌های بزرگ دنیا همچنان سرمایه‌گذاری عظیمی روی توسعه تانک های اصلی میدان نبرد (MBT) انجام داده‌اند. محصولاتی چون M1 Abrams آمریکا، Leopard 2 آلمان، T-90M روسیه و Merkava Mk.4 اسرائیل تنها بخشی از این رقابت جهانی هستند که هرکدام ویژگی‌ها و فناوری‌های منحصربه‌فردی را به میدان آورده‌اند.
در این مقاله به بررسی برترین تانک های جهان در سال 2024 می‌پردازیم و نقاط قوت و ضعف آنها را از منظر قدرت آتش، حفاظت، تحرک و فناوری‌های نوین تحلیل خواهیم کرد.
1. Leopard 2A7A1
لئوپارد 2A7A1 جدیدترین محصول از خانواده معروف Leopard 2 و نماد توان زرهی آلمان است. این تانک جنگی اصلی (MBT) که توسط شرکت Krauss-Maffei ساخته شده، یکی از پیشرفته‌ترین تانک های حال حاضر جهان به شمار می‌رود.
سیستم زرهی ارتقایافته آن توانایی مقابله با طیف گسترده‌ای از تهدیدات مدرن را دارد و به سامانه حفاظت فعال (APS) مجهز است که پرتابه‌های ورودی را رهگیری و خنثی می‌کند. لئوپارد 2A7A1 همچنین از جدیدترین سیستم کنترل آتش بهره می‌برد که شامل دوربین‌های حرارتی، فاصله‌یاب لیزری و رایانه بالستیک است و توان هدف‌گیری دقیق در فواصل طولانی را به آن می‌دهد.
این تانک با موتور دیزلی 1500 اسب‌بخاری خود می‌تواند به سرعت 72 کیلومتر در ساعت برسد. برد عملیاتی آن بیش از 450 کیلومتر است و امکان سوخت‌گیری در میدان جنگ را دارد. ترکیب قدرت، سرعت و مانورپذیری بالا، لئوپارد را به یکی از برترین تانک های زرهی دنیا تبدیل کرده است.
2. M1A2 SEP Abrams
تانک M1A2 SEP Abrams از نسل تانک های معروف M1 آمریکا است و به‌عنوان نماد فناوری پیشرفته جنگ زرهی در ارتش ایالات متحده شناخته می‌شود. نسخه جدید M1A2 SEP v3 که در سال 2020 معرفی شد، سطح تازه‌ای از کارایی و بقاپذیری را ارائه می‌دهد.
این تانک به توپ 120 میلی‌متری مجهز است که قابلیت شلیک موشک‌های هدایت‌شونده ضدزره و مهمات انفجاری قدرتمند را دارد. سیستم کنترل آتش پیشرفته شامل دید حرارتی، مسافت‌یاب لیزری و رایانه بالستیک، امکان درگیری موثر با اهداف در شرایط سخت محیطی را فراهم می‌کند.
آبرامز به سامانه حفاظت فعال (APS) مجهز است که تهدیدات ورودی را دفع می‌کند. همچنین شبکه دیجیتال پیشرفته آن امکان اشتراک‌گذاری سریع اطلاعات در میدان نبرد را فراهم کرده و هماهنگی میان واحدها را به شکل چشمگیری افزایش می‌دهد.
3. K2 Black Panther
K2 Black Panther یا «پلنگ سیاه» محصول کره‌جنوبی، یکی از مدرن‌ترین تانک های جهان است که توسط شرکت Hyundai-Rotem و با همکاری آژانس توسعه دفاعی (ADD) طراحی و ساخته شده است.
این تانک به توپ صاف 120 میلی‌متری مجهز است و قابلیت استفاده از موشک‌های هدایت‌شونده ضدزره و مهمات انفجاری قدرتمند را دارد. سیستم کنترل آتش پیشرفته شامل دوربین حرارتی، فاصله‌یاب لیزری و رایانه بالستیک، دقت بالایی را در شلیک برای خدمه تضمین می‌کند.
سیستم حفاظت فعال (APS) آن توانایی رهگیری و نابودی تهدیدات ورودی را دارد. K2 با موتور دیزلی 1500 اسب‌بخاری، سرعتی تا 70 کیلومتر در ساعت و برد عملیاتی بیش از 450 کیلومتر ارائه می‌دهد و در زمین‌های متنوع از تحرک بالایی برخوردار است.
4. Challenger 2
تانک Challenger 2 بریتانیا در سال 1998 معرفی شد و به‌عنوان جایگزین Challenger 1 وارد خدمت شد. این تانک هم‌اکنون در ارتش بریتانیا و اردن استفاده می‌شود.
چلنجر 2 مجهز به توپ 120 میلی‌متری است که انواع مهمات ضدزره و انفجاری را شلیک می‌کند. این تانک توسط خدمه چهار نفره هدایت می‌شود و از موتور دیزلی 1200 اسب‌بخاری نیرو می‌گیرد که امکان رسیدن به سرعت 55 کیلومتر در ساعت و برد بیش از 400 کیلومتر را فراهم می‌سازد.
این تانک یکی از سنگین‌ترین تانک های زرهی جهان است و با ترکیبی از زره‌های RHA، زره چابهام و زره فاصله‌دار محافظت می‌شود. همچنین به سامانه حفاظت فعال (APS) مجهز است و با سیستم کنترل آتش پیشرفته شامل دید حرارتی و رایانه بالستیک، توان رزمی بالایی دارد.
5. Armata
T-14 Armata محصول جدید روسیه، نماد عصر تازه‌ای از خودروهای زرهی این کشور است. این تانک جایگزین مدل قدیمی T-90 شده و به‌عنوان ستون فقرات نیروهای زرهی روسیه شناخته می‌شود.
آرماتا مجهز به توپ 125 میلی‌متری است که می‌تواند انواع مهمات زره‌پوش، انفجاری و موشک‌های هدایت‌شونده ضدتانک را شلیک کند. این تانک با موتور دیزلی 1500 اسب‌بخاری، سرعتی تا 70 کیلومتر در ساعت و برد بیش از 500 کیلومتر ارائه می‌دهد.
آرماتا از ترکیبی از زره‌های مرکب، زره‌های واکنشی انفجاری و سامانه‌های حفاظت فعال (APS) بهره می‌برد و به تجهیزات حفاظتی NBC (هسته‌ای، بیولوژیکی و شیمیایی) مجهز است. سیستم کنترل آتش پیشرفته آن شامل دید حرارتی و مسافت‌یاب لیزری است که دقت بالایی در هدف‌گیری فراهم می‌آورد.
6. Merkava Mk.4
Merkava Mk.4 چهارمین نسل از تانک های جنگی اصلی اسرائیل است که در سال 2004 وارد خدمت نیروهای دفاعی این رژیم شد و پیشرفته‌ترین تانک در زرادخانه آنها به شمار می‌رود. این تانک سنگین با چهار خدمه طراحی شده و به توپ صاف 120 میلی‌متری، یک مسلسل کواکسیال 7.62 میلی‌متری و یک مسلسل ضدهوایی 12.7 میلی‌متری مجهز است.
مرکاوا از سامانه‌های پیشرفته‌ای مانند دوربین حرارتی، فاصله‌یاب لیزری و سیستم ناوبری بهره می‌برد. نقطه قوت اصلی این تانک، حفاظت بالای آن است؛ به‌ویژه در بخش محفظه خدمه که با زره ضخیم تقویت شده است. سامانه حفاظت فعال (APS) آن قادر به رهگیری و انهدام موشک‌های ضدتانک ورودی است.
توپ 120 میلی‌متری مرکاوا قابلیت شلیک مهمات متنوع از جمله گلوله‌های ضدزره (APFSDS)، انفجاری شدید (HE) و ضدتانک با قابلیت انفجار قوی (HEAT) را دارد. همچنین امکان شلیک موشک‌های هدایت‌شونده برای درگیری در فواصل طولانی فراهم شده است. ترکیب قدرت آتش، حفاظت بالا و فناوری‌های نوین باعث شده مرکاوا Mk.4 به ستون اصلی نیروهای زرهی اسرائیل تبدیل شود.
7. Type 90
تانک Type 90 ژاپن که با نام رسمی Kyū-maru-shiki-sensha شناخته می‌شود، توسط صنایع سنگین میتسوبیشی طراحی و ساخته شد. این تانک در سال 1990 وارد خدمت نیروی زمینی ژاپن شد و به‌عنوان یک تانک نسل سومی هم‌رده با M1 Abrams آمریکا، Leopard 2 آلمان و Challenger 2 بریتانیا شناخته می‌شود.
Type 90 توسط سه خدمه هدایت می‌شود و به توپ صاف 120 میلی‌متری، مسلسل کواکسیال 7.62 میلی‌متری و مسلسل ضدهوایی 12.7 میلی‌متری مجهز است. سیستم‌های پیشرفته‌ای همچون دوربین حرارتی، فاصله‌یاب لیزری و سیستم ناوبری دقت و کارایی آن را افزایش داده‌اند.
این تانک همچنین از سامانه‌های حفاظتی مانند سیستم هشدار لیزری و سامانه حفاظت فعال (APS) استفاده می‌کند که احتمال بقا در میدان نبرد را بیشتر می‌سازد. اگرچه Type 90 تاکنون تجربه حضور در جنگ واقعی را نداشته، اما به‌عنوان یکی از توانمندترین تانک های نسل خود در جهان شناخته می‌شود.
8. Leclerc
Leclerc شاهکار مهندسی فرانسه و یکی از پیشرفته‌ترین تانک های نسل سوم جهان است. این تانک توسط شرکت Nexter Systems طراحی شده و از سال 1992 وارد خدمت ارتش فرانسه شد. همچنین به امارات متحده عربی و اردن صادر گردید.
Leclerc به توپ صاف 120 میلی‌متری مجهز است و قابلیت شلیک گلوله‌های APFSDS، HEAT و HE را دارد. یک مسلسل 7.62 میلی‌متری کواکسیال و یک مسلسل 12.7 میلی‌متری روی برجک آن نصب شده است.
زره این تانک ترکیبی از صفحات مرکب و فاصله‌دار است و از سیستم حفاظتی NBC (هسته‌ای، بیولوژیکی و شیمیایی) برای حفاظت از خدمه بهره می‌برد. موتور دیزلی 1500 اسب‌بخاری آن توان حرکت با سرعت 72 کیلومتر در ساعت و برد 450 کیلومتر را فراهم می‌کند. ترکیب سرعت، دقت و حفاظت باعث شده Leclerc جایگاه ویژه‌ای در میان تانک های مدرن داشته باشد.
9. Oplot-M
تانک Oplot-M محصول اوکراین و نسخه ارتقایافته T-84 Oplot است که توسط دفتر طراحی Morozov در خارکیف توسعه یافت. این تانک یکی از پیشرفته‌ترین ساخته‌های اوکراین در حوزه زرهی محسوب می‌شود.
تانک Oplot-M به توپ صاف 125 میلی‌متری مجهز است که انواع مهمات از جمله APFSDS, HEAT و HE را شلیک می‌کند. همچنین دارای مسلسل کواکسیال 7.62 میلی‌متری و مسلسل ضدهوایی 12.7 میلی‌متری است. زره آن ترکیبی از زره‌های مرکب و فاصله‌دار بوده و سیستم NBC حفاظت کامل خدمه در شرایط خاص را تضمین می‌کند.
این تانک توسط موتور 6 سیلندر دیزل 6TD-2 با قدرت 1200 اسب‌بخار حرکت می‌کند و حداکثر سرعت 70 کیلومتر در ساعت و برد عملیاتی 500 کیلومتر دارد. وجود واحد برق کمکی (APU) امکان استفاده از تجهیزات الکترونیکی را حتی با خاموش بودن موتور اصلی فراهم می‌سازد.
10. T-90M
تانک T-90M جدیدترین نسخه ارتقایافته از خانواده T-90 روسیه است که در سال 2020 وارد خدمت شد. این تانک به‌عنوان یکی از قدرتمندترین تانک های نسل سوم جهان شناخته می‌شود.
تانک T-90M به توپ صاف 125 میلی‌متری مجهز است و قابلیت شلیک مهمات مختلف از جمله HEAT, APFSDS و HE را دارد. همچنین با مسلسل کواکسیال 7.62 میلی‌متری و یک مسلسل 12.7 میلی‌متری ضدهوایی تجهیز شده است.
زره ترکیبی همراه با زره‌های واکنشی انفجاری (ERA) و سیستم حفاظتی NBC، ایمنی خدمه را به میزان زیادی افزایش داده است. موتور دیزلی 1500 اسب‌بخاری، سرعت 72 کیلومتر در ساعت و برد 500 کیلومتر را فراهم می‌کند.
سیستم کنترل آتش جدید این تانک شامل دوربین حرارتی، فاصله‌یاب لیزری و سامانه ناوبری است که توان هدف‌گیری دقیق در شرایط دشوار را امکان‌پذیر می‌سازد. عملکرد برجسته T-90M در رزمایش‌ها و عملیات، آن را در رده برترین تانک های مدرن قرار داده است.
