بسیاری از علاقه‌مندان خودرو اعتقاد دارند که با وجود پیشرفت تکنولوژی و بهبود طراحی خودروها، برخی از آپشن خودروهای کلاسیک و تجهیزات فراموش شده در خودروهای قدیمی نباید در فرآیند تولید خودروها فراموش می‌شدند، چرا که اصالت و ماهیت برخی از خودروها با آن امکانات ویژه و قدیمی‌شناخته می‌شده است. در این مطلب به برخی امکانات و ویژگی اشاره خواهیم کرد.
چراغ محفظه موتور:
در خودروهای قدیمی‌لامپی درون محفظه موتور وجود داشت که برای تسهیل نمودن دیدن موتور خودرو در تاریکی شب تعبیه شده بود. این چراغ‌ها حدود یک دهه قبل از محفظه موتور خودروها حذف شدند و حذف آن به این دلیل بود که در سوئیچی که چراغ را روشن می‌کرد، عنصر جیوه استفاده شده بود تا در زمانی که در موتور باز می‌شود، به دورن سوئیچ منتقل شود.
از آنجا که جیوه برای سلامتی انسان مضر بوده و سرطان زا است، لذا زمانی که خودرو قراضه می‌شد، جیوه موجود در سوئیچ به عنوان عامل آلوده کننده محیط زیست محسوب می‌گردید. در برنامه اخیر بازیابی دولت امریکا مقرر شده که تا سال 2017 میلادی تعداد 40 میلیون جیوه موجود در سوئیچ‌ها خودروهای فرسوده جمع آوری گردد.
اهرم دنده روی ستون فرمان:
در خودروهای اولیه، اهرم تعویض دنده در روی کف خودرو و در بین دو صندلی جلو قرار داشت ولی در اواخر دهه 1930 میلادی، اهرم تعویض دنده خودروها به روی ستون فرمان آنها و در پشت غربیلک فرمان انتقال پیدا کرد تا صندلی جلو نیز در خودروها به صورت یک تکه طراحی شده و سه نفر به راحتی در ردیف جلوی خودرو بنشینند. امروزه در اکثر خودروها، اهرم تعویض دنده در کنسول وسط خودروها قرار گرفته است، غیر از برخی خودروهای اسپرت یا وانت‌ها که از طریق اهرمی روی فرمان دنده آنها تعویض می‌شود.
صندلی‌های یک تکه:
سال‌ها قبل ردیف جلوی صندلی خودروها به صورت یک تکه و به شکل یک نیمکت یکپارچه تعبیه می‌گردید. اکثر خودروهای دهه شصت و هفتاد آمریکا از این صندلی‌ها استفاده می‌کردند. صندلی‌هایی تا همین چند سال پیش در تاکسی‌های پیکان در ایران نیز نصب می‌شدند.
البته هنوز هم ردیف عقب برخی خودروها از صندلی‌های یک تکه استفاده می‌شود، ولی در حال حاضر در ردیف جلوی خودروهای امروزی، دو صندلی مجزا نصب می‌گردد که کنسول وسط خودرو بین آنها قرار می‌گیرد تا اهرم تعویض دنده و برخی دکمه‌های کنترلی روی کنسول تعبیه شوند.
باله‌های عمودی عقب:
برخی خودروهای قدیمی‌مخصوصا خودروهای کشیده و طویل آمریکایی در روی قسمت عقب بدنه در کناره‌های صندوق عقب دارای باله‌های عمودی مانند بال عقب هواپیما بودند. این باله‌ها با اقتباس از هواپیمای جنگی آمریکایی Lockheed P-38 که در جنگ جهانی دوم استفاده می‌شد، در طراحی خودروها وارد شده بود و برای اولین بار توسط هارلی ارل طراح شرکت جنرال موتورز در خودروی کادیلاک Series 62 مدل 1948 ارائه گردید.
البته این نوع باله‌های عقب منحصرا در خودروهای بزرگ و طویل امریکایی به کار گرفته نشدند و برخی از خودروسازان اروپایی نیز در دهه 50 میلادی از آن برای خودروهای اسپرت خود استفاده می‌کردند. مثلاً در طراحی خودروهای پژو 404 نیز این باله‌ها در نظر گرفته شده بودند که تا سال 1975 نیز تولید می‌شد. البته از اواسط دهه 50 میلادی این قطعه از طراحی خودروها کنار گذاشته شد و از دهه 60 میلادی به کلی از ظاهر خودروها حذف گردید.
کاربراتور:
امروزه کلیه خودروهای جدید از سیستم تزریق سوخت یا انژکتور استفاده می‌کنند، ولی خودروهای قدیمی‌تر از یک سیستم مکانیکی به نام کاربراتور استفاده می‌کردند که دارای دریچه‌های هوا و سوخت بود. طرز عملکرد آن به این صورت بود که هوا و سوخت در آن با هم ترکیب می‌شدند و برای عمل احتراق به سمت سیلندرها می‌رفتند.
برخلاف خودروهای امروزی که موقعیت پدال گاز به صورت الکترونیکی موقعیت دریچه تزریق سوخت انژکتور را تنظیم می‌کند، دریچه‌های کاربراتور و مقادیر ورودی هوا و سوخت به وسیله فشار راننده بر روی پدال گاز و حرکت یک فنر به صورت کاملاً مکانیکی تنظیم می‌شد. اکثر کاربراتورها باید به صورت دوره ای توسط یک پیچ گوشتی تنظیم شوند.
سوئیچ‌ها نوربالای چراغ کف خودرو:
امروزه شما با فشار دسته ای در کنار ستون فرمان، روشنایی چراغ‌ها را به حالت نوربالا در می‌آورید، ولی در خودروهای قدیمی‌تر، مخصوصاً خودروهای آمریکایی، این کار توسط یک دکمه در زیر پای راننده و در کف خودرو انجام می‌شد. این دکمه در کنار پدال کلاچ یا ترمز قرار داشت و برای روشن کردن چراغ‌های خودرو و یا تغییر روشنایی آن به حالت نوربالا مورد استفاده قرار می‌گرفت.
با فشار اول این دکمه، روشنایی چراغ‌های جلو به حالت نوربالا تغییر می‌کرد و با فشار دوم به حالت عادی بر می‌گشت. بعدها خودروسازان آمریکایی به تقلید از خودروسازان اروپایی و در پی رقابت با آنها کنترل چراغ‌ها را در روی ستون فرمان قرار دادند. بسیاری از خودروهای امروزی دارای سیستم کمکی نوربالا(AHB) هستند که به صورت اتوماتیک در ترافیک شهری حالت نوربالای چراغ‌های جلو را فعال یا غیرفعال می‌کند. البته جالب اینجاست که این سیستم در خودروهای کادیلاک مدل 1952 با عنوان Autronic Eye تعبیه شده بود.
جا سیگاری:
در همه خودروهای قدیمی‌وجود یک یا چند محفظه جا سیگاری در ردیف جلو و عقب خودرو امری الزامی‌بود تا راننده و سرنشینان خودرو در هنگام سیگار کشیدن خاکستر سیگار خود را درآن بریزند و سیگار خود را درآن خاموش کنند. این قطعه به تدریج از خودروهای اوایل 1990 میلادی حذف گردید و اگر هم این قطعه در خودرویی وجود داشت به هیچ وجه به عنوان جا سیگاری استفاده نمی‌شد و معمولا به عنوان محلی برای نگهداری پول خرد و سکه به کار می‌رفت.
در خودروهای دهه اول 2000 میلادی جاسیگاری به عنوان یک آپشن در خودروها ارائه می‌شد و در خودروهای امروزی به ندرت دیده می‌شود. البته برخی خودروهای جدید دارای یک جاسیگاری به شکل لیوان دردار هستند که قابلیت برداشتن از داخل خودرو را دارد.
ساسات دستی:
در خودروهای قدیمی‌قبل از روشن کردن خودرو لازم بود دسته ای به نام ساسات که در روی داشبورد قرار داشت، کشیده شود. زمانی که موتور خودرو سرد بود، توسط کشیدن این دسته، میزان هوای ورودی به کاربوراتور خودرو تنظیم می‌شد تا ترکیبی غنی تر از سوخت و هوا ایجاد گردد. یعنی برای روشن کردن خودرو لازم بود ابتدا ساسات را کشیده و سپس پدال گاز را فشرد تا پس از ورود میزان لازم هوا و سوخت به داخل کاربوراتور، سوئیچ را پیچانده و موتور خودرو استارت زد و آن را روشن کرد.
ساسات باید تا زمانی بعد از روشن شدن موتور خودرو نیز بیرون نگه داشته می‌شد و پس از طی مسافتی به داخل فشار داده می‌شد. اختراع سیستم ساسات اتوماتیک، کشیدن اهرم ساسات دستی را از خودروها حذف کرد، ولی بقیه فرآیند تنظیم ترکیب سوخت و هوا به همان صورت باقی مانده بود.
دکمه استارت:
در برخی از خودروهای قدیمی، استارت خودرو شامل دو مرحله بود، ابتدا بازکردن سوئیچ برای روشن کردن سیستم جرقه زنی و سپس فشار دکمه استارت برای روشن کردن موتور و فعالسازی سیستم احتراق. دکمه استارت باید تا زمان روشن شدن موتور نگه داشته می‌شد و پس از روشن شدن، راننده باید انگشت خود را از روی آن برمی‌داشت، چرا که سیستم استارتر خودرو تا زمانی که انگشت روی آن فشرده می‌شد، استارت می‌زد.
شرکت کرایسلر با معرفی سیستم استارت دکمه‌ای تلفیق یکپارچه سوئیچ و سیستم استارت در سال 1949 این سیستم را دچار دگرگونی کرد. البته امروزه مجددا سیستم استارت دکمه ای در خودروهای جدید لوکس ارائه شده است که البته به صورت کاملاً الکترونیکی به صنعت خودرو بازگشته است.
دریچه‌های شیشه‌ای کوچک پنجره خودرو (لچکی):
در خودروهای قدیمی‌تر(حتی پیکآن‌های دهه 50 و 60) در کنار شیشه‌های جانبی درهای جلو یک پنجره کوچک مثلثی شکل تعبیه شده بود تا بدون نیاز به روشن کردن سیستم تهویه مطبوع یا پایین آوردن شیشه‌های خودرو، هوای داخل کابین خودرو جابجا شود. در زمانی که داشتن کولر برای خودروها به عنوان یک آپشن محسوب می‌شد، این دریچه‌های مثلثی شکل، برای خودروهایی که فاقد کولر بودند، یک قطعه سفارشی به حساب می‌آمد. =
البته بعد از دهه 80 میلادی، با استاندارد شدن سیستم تهویه مطبوع و کولر در خودروها کم کم این شیشه‌های مثلثی از کنار شیشه‌های جانبی خودروها حذف شدند.
فیلتر هوای روغنی:
از آنجا که هوای ورودی به موتور باید برای حذف ذرات و آلودگیها فیلتر شود، قبل از توسعه فیلترهای کاغذی این کار توسط قیلترهای روغنی در محفظه موتور انجام می‌شد. این نوع فیلتر شامل یک حمام بود که توسط روغن موتور پر می‌شد و در زیر آن فیلتری از جنس سیم‌های ریز مسی و یا موی اسب وجود داشت.
هوای ورودی به کاربراتور و موتور خودرو از داخل روغن و فیلتر عبور می‌کرد و روغن موجود در این ظرف، ذرات و آلودگی‌های موجود در هوا را فیلتر می‌کرد و ذرات به انتهای ظرف منتقل شده و در قسمت فیلتر آن ته نشین می‌شدند. البته این فیلترهای روغنی باید به صورت منظم و دوره ای تمیز می‌شدند که کار بسیار مشکلی بود. بعدها با ارائه فیلترهای کاغذی در بالای کاربوراتور خودرو، این سیستم فیلتر از خودروها حذف گردید.
